Công bố cấu trúc 3D của Covid-19 giúp sản xuất vắc-xin phòng ngừa

Những nghiên cứu cấu trúc 3D thụ thể ACE2 của virus corona là cơ sở quan trọng giúp các nhà khoa học có thể tìm ra vắc xin ngừa chủng virus mới Covid-19, ngăn chặn ngay từ bước chúng xâm nhập vào tế bào.

Zing đưa tin, giới y khoa trên toàn thế giới đang trong cuộc chạy đua để phát triển các loại thuốc và vắc xin chống virus corona. Theo một phát hiện công bố mới đây trên Tạp chí Science, nhóm nghiên cứu Đại học Hồ Tây (Trung Quốc) đã tìm ra cấu trúc ba chiều phân tử của một loại protein chủ chốt mà virus corona sử dụng để xâm chiếm tế bào người.

Họ virus corona kích thước dao động từ 80-100 nm. Để nhìn thấy, bác sĩ phải sử dụng kính hiển vi quang học điện tử phóng đại gấp 30.000 lần kèm theo rất nhiều kỹ thuật phụ trợ khác mới thấy được (ảnh: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương).

Tại sao không có thuốc đặc trị virus?

Bác sĩ Trần Văn Phúc, bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội chia sẻ trên báo VnExpress cho biết virus không có tế bào và không có nhân, vì thế mà nó không được coi là một thực thể sống. Tùy từng loài, virus sẽ xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp từ các giọt bắn, qua đường ăn uống, qua quan hệ tình dục, vết thương hở… để vào cơ thể. Sau đó, virus sẽ xâm nhập tế bào để tồn tại, phát triển và sinh sản. Nếu độc lập bên ngoài môi trường, virus không thể tự sinh sản, tự phát triển.

Do đó, không có thuốc đặc trị diệt virus chứ không phải là “virus không thể tiêu diệt được”. Bởi nếu tiêu diệt virus khiến protein vỏ bị phá huỷ dẫn đến các tế bào cơ thể cũng bị thiệt hại tương tự, “nghĩa là virus chưa gây chết người nhưng thuốc diệt virus có thể”, bác sĩ nhấn mạnh.

“Điều này trở thành chân lý trước đây, bây giờ, cũng như trong tương lai”, bác sĩ nói. Đây là lý do Covid-19 không có thuốc đặc trị tiêu diệt.

Thông thường, thuốc điều trị virus hầu hết chỉ tác động vào một trong 6 bước xâm nhập tế bào, nhằm ức chế sự sinh sản của virus trong tế bào.

Cơ chế xâm nhập tế bào của virus corona

Virus corona sử dụng nhiều protein khác nhau để tái tạo và xâm chiếm tế bào. Protein tăng đột biến là protein bề mặt mà nó sử dụng để liên kết với một thụ thể – một loại protein khác hoạt động như một ô cửa đi vào tế bào con người. Sau khi protein tăng đột biến liên kết với thụ thể tế bào, màng virus kết hợp với màng tế bào người, cho phép bộ gen của virus xâm nhập vào con người và bắt đầu quá trình lây nhiễm.

Mô hình ba chiều cấu trúc của phức hợp ACE2 và chất vận chuyển axit amin B0AT1 (ảnh: The Paper).

Vì vậy, muốn tìm ra vắc xin ức chế virus corona cần ngăn chặn sự gắn kết và hợp nhất vừa nói đến ở trên. Các nhà nghiên cứu của Đại học Hồ Tây phối hợp với Viện Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc (NIH) và xác định các gen cụ thể mã hóa cho protein đột biến. Sau đó, họ tiêm các gen đó vào tế bào động vật có vú trong đĩa thí nghiệm, các tế bào này tạo ra các protein tăng đột biến.

Tiếp theo, bằng cách sử dụng kỹ thuật kính hiển vi nghiệm lanh, nhóm tạo ra “bản đồ” 3D của các protein tăng đột biến. Bản dựng mô hình ba chiều này đã tiết lộ cấu trúc của phân tử, ánh xạ vị trí của từng nguyên tử thụ thể ACE2 trong không gian.

“Thật ấn tượng khi các nhà nghiên cứu có thể tạo ra cấu trúc ba chiều nhanh như vậy”, Aubree Gordon, phó giáo sư dịch tễ học tại Đại học Michigan (Mỹ) cho biết. “Đây là một bước tiến rất quan trọng và có thể giúp phát triển vắc xin chống lại Covid-19”.

Hoàng Kỳ (daikynguyen )
Xem Thêm :Ung thư có thể tăng 81% vào năm 2040 ở các nước nghèo