Tác Giả và Tác Phẩm : VŨ ĐÌNH LIÊN

Tác Giả và Tác Phẩm

Vũ Đình Liên

Tiểu sử
Sinh ngày 12.11.1913 tại Hải Dương. Mất ngày 18.1.1996 tại Hà Nội.

Tác phẩm

Ông đồ, Lòng ta là những hàng thành quách cũ, Lũy tre xanh, Người kỹ nữ Cầu Trò (1973), Người đàn bà điên ga Lưu Xá (1977), Gặp lại người đàn bà điên (1987), Nàng Tiên (1992)

Đôi mắt (thơ - 1957); Sơ thảo lịch sử văn học Việt Nam; Nguyễn Đình Chiểu - Nhà chí sĩ yêu nước (1957); Thơ Baudelaire (dịch-1995); Thơ Vũ Đình Liên (1996).Chùm thơ Vũ Đình Liên 

ÔNG ĐỒ

Mỗi năm hoa đào nở.
Lại thấy ông đồ già,
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài.
Hoa tay thảo những nét,
Như phượng múa rồng bay

Nhưng mỗi năm mỗi vắng.
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm.
Mực đọng trong nghiên sầu

Ông đồ vẫn ngồi đấy.
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài trời mưa bụi bay.

Năm nay đào lại nở.
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?

**Lão tú tài Ông đồ 

Niên niên đào hoa khai
Hựu kiến lão tú tài
Lộ biên trình mặc chỉ
Nghinh quần nhân vãng lai

Đa khách mãi tha tự
Vô biên thán hảo tai!
Phi long dữ vũ phụng
Nhất bút trung thượng đài 

Ái giả tòng niên thiểu

Hà phương tự an bài 

Hồng chỉ giảm quang sắc
Hàn mặc nghiễn trung ai

Lão nhân thượng thử địa
Hành nhân bất tri thuỳ?
Lạc diệp hoàng hồng chỉ

Thiên không khinh vũ phi 

Kim niên đào mãn khai

Một kiến lão tú tài

Thiên cổ nhân hà tại
Hồn hề bất quy lai? 

Ất Dậu xuân - Vĩnh Ba dịch 

“Ông đồ” ra Hán văn.

Thành cũ

Dậy đi thôi con thuyền nằm dưới bến ,
Vì đêm nay ta lại căng buồm đi
Mái chèo mơ để bâng khuâng trôi đến
Một phương trời mây lọc bóng trăng khuya

Gió không thổi , nước sông trôi giá lạnh
Thuyền đi trong bóng tối lũy thành xưa 
Trên chòi cao , từ ngàn năm sực tỉnh
Trong trăng khuya bỗng vẳng tiếng loa mơ

Từ ngàn năm cả hồn xưa sực tỉnh
Tiếng loa vang giây lát động trăng khuya
Nhưng giây lát lại rơi im hiu quạnh
Cả hồn xưa im lặng trong trăng khuya

Trôi đi thuyền ! cứ trôi đi xa nữa
Vỗ trăng khuya bơi mãi ! cánh chèo mơ 
Lòng ta là những hàng thành quách cũ
Từ ngàn năm bỗng vẳng tiếng loa xưa

Lũy tre xanh

Lữ khách bao năm xa vơì quê cũ
Bỗng chạnh lòng nhớ tới lũy tre xưa
Văng vẳng trong mơ tiê'ng sáo dật dờ
Lồng trong gío như tiếng tơ trầm bổng

Tiếng kẽo kẹt trong đêm khuya hiu quạnh
Vờn trong sương vương điệu nhạc u buồn
Hoà âm cùng tiếng gọi của ễnh ương
Thoảng trong gío âm hồn muôn ngàn kiếp

Có những lúc mưa nguồn tuôn như trút
Lũy tre xanh oằn oại thật thê lương
Cành lá tả tơi trông thật u buồn
Như cố đứng trong tang thương vạn cổ

Cũng có lúc lũy tre xưa bật khóc
Lại bật cười giữa vận nước điêu linh
Thăm thẳm tâm tư bầy tỏ chân tình
Nào ai thấu nỗi buồn hằng u uất 

Bảy mươi ba tuổi hối hận

Bảy mươi ba tuổi
Dạy học, làm thơ
Đôi mắt đã tối
Mái đầu bạc phơ!

Công cha còn nợ
Nghĩa  mẹ chưa đền
Nước, Đời, vẫn đó
Hai gánh còn nguyên.

Chỉ mừng một điều
Bổng lộc quyền lợi
Hưởng chẳng bao nhiêu
Cùng dân no đói.

Còn chút hơi tàn
Có tâm, không lực
Ngoảnh nhìn giang san
Thẹn cùng Trời Đất

Nhớ công ơn Bác
Khó nuốt miếng cơm
Khôn nhắm đôi mắt
Hối hận thơ tuôn

Ngày xưa Đời, Hối
Còn sống dưới mồ
"Nghĩa nhân" Nguyễn Trãi 
Bốt-le "thương thơ" (1)

Cũng tuổi bảy ba
Đọc thơ "Tự cảnh” (2)
Xót lòng người xưa
Khơi sâu hối hận

Mấy lời Tự Răn
Mấy vần Tự Hận
Khôn hết ăn năn
Gửi cùng trò, bạn

Cho nhẹ mối hận
Cho khuây nỗi buồn
Thày,  chưa  tròn phận
Thơ, chẳng nên hồn.
 
Cuối tháng 10-1986
(1) Bài thơ “Nợ đời” của nhà thơ Pháp Sác-lơ Bốt-le, 

      nhà thơ lớn giữa thế kỷ XIX (1822 - 1867).
(2) Thơ Đặng Huy Trứ, nhà thơ giữa thế kỷ XIX (1825 -1874).

Người kỹ nữ Cầu trò

“Đường về Hà Nội, cầu Trò qua

Nghe chuyện người xưa, dạ xót xa

Đêm tiệc ai say làm phách đổ

Mai sương người thấm lớp mưa sa

Hai manh xiêm áo, khôn ngăn giá

Nửa kiếp phong trần luống rụng hoa

Ví phỏng Nguyễn Du còn bút lệ

Đoạn trường thêm mấy khúc bi ca

“Một mái liêu xiêu năm tháng qua

Bên cầu nắng dãi với mưa sa

Trăm năm chồng chất oan hồn nặng

Nửa kiếp lạnh lùng ân ái xa

Thuở mới trời nghiêng hồn xót nước

Chuyện xưa cành gãy khách thương hoa

Cõi âm bừng dậy hơi dương ấm

Lòng bắt đầu tan hận xướng ca”

Người đàn bà điên ga Lưu Xá

"Người đàn bà điên ga Lưu Xá

Ngồi ngay trước mặt dưới chân tôi

Ai vẽ được thiên tài hội họa

Chân dung kia kinh tởm tuyệt vời

Công chúa điên rồ và rách rưới

Hình ảnh lạ lùng chửa có ha

Cả tưởng tượng Đông Tây cộng lại

Khôn dựng nên dù một phần mười

Bao tải xơ ni lông nát vụn

Sợi dây thừng buộc mũ rách bông

… Tôi ngồi ngắm mắt không hề mỏi

Đống rác kia xưa đã là hoa… 

Ai dun dủi và ai sắp đặt

Một nhà thơ với một người điên

Tôi bắt gặp ba lần cặp mắt

Nhẹ căm thù như muốn làm duyên"…

Và đoạn tặng người đàn bà điên món quà Tết:

…Người nhận quà đưa tay đón tay

Chẳng rằng chẳng nói mặt như ngây

Chia tay không một lời hò hẹn

Hai mặt ảnh hình bốn mắt ghi

Tôi đi tìm đến những người thân

Bè bạn cháu con xa với gần

Ngày Tết cổ truyền vui thiếu đủ

Nhìn mặt người như ngắm hoa xuân

Còn tôi biết cuộc đời đã trút

Lên hoa kia sương tuyết nặng dày

Đời độc ác lòng người bội bạc

Làm hoa kia thành đống rác này

Đời sẽ đổi lòng người sẽ đổi

Sẽ trở về tình xót nghĩa thương

Hãy trút hết áo quần hôi thối

Cho thịt da lại toả hương thơm

Người em Lưu Xá ở đâu đây

Có thấy ấm lòng xuân nắng hây

Một đóa hoa tàn nay nở lại

Thắm hồng trong buổi mới xuân nay"

( Ngộ Không Phí Ngoc Hung -Chữ Nghĩa Làng Văn 15/7/2020 )