Châu Phi sắp tách làm đôi tạo thành lục địa mới ?

(Khoa học) - Một vết nứt lớn mới kéo dài hàng km bất ngờ xuất hiện ở thung lũng Tách giãn Đông Phi phía tây nam Kenya. 

Theo Live Science, rãnh nứt này đang tiếp tục phát triển và khiến cho một phần cao tốc Nairobi-Narok sụp đổ, kèm theo động đất trong khu vực.

Các nhà nghiên cứu cho rằng trong hàng triệu năm tới lục địa châu Phi có thể tách làm hai.

Thung lũng Tách giãn Đông Phi trải dài hơn 3.000 km từ vịnh Aden ở phía bắc đến Zimbabwe ở phía nam, chia mảng kiến tạo châu Phi thành hai phần không bằng nhau là mảng Somali và mảng Nubia.

Hoạt động địa chất dọc theo nhánh phía đông của thung lũng tách giãn, chạy dọc Ethiopia, Kenya và Tanzania trở nên rõ ràng khi vết nứt lớn đột ngột xuất hiện.

Vết nứt bất ngờ xuất hiện ở thung lũng Tách giãn Đông Phi phía tây nam Kenya.

Khi thạch quyển trở thành đối tượng chịu tác động của lực kéo căng theo chiều ngang, nó sẽ giãn ra và trở nên mỏng hơn. Cuối cùng, nó sẽ nứt gãy, kéo theo sự hình thành của một thung lũng tách giãn.

Biểu hiện trên mặt đất của quá trình này là hoạt động núi lửa và địa chấn dọc thung lũng. Tách giãn là bước đầu của sự nứt vỡ lục địa và nếu thành công, nó sẽ dẫn tới sự ra đời của một bồn trũng đại dương mới.

Một nơi trên Trái Đất từng trải qua quá trình tương tự là Nam Đại Tây Dương, kết quả sự phân tách từ Nam Mỹ và châu Phi cách đây khoảng 138 triệu năm.

Quá trình tách giãn lục địa đòi hỏi lực giãn đủ lớn để làm vỡ thạch quyển. Thung lũng Tách giãn Đông Phi được mô tả là rất dễ tách giãn do áp lực phân bố theo vòng tròn ở lớp phủ bên dưới. Bên dưới đường nứt gãy, sự dâng lên của chùm manti khiến thạch quyển phồng lên và yếu đi.

Các vết nứt không hình thành cùng lúc mà theo trình tự bắt đầu từ vùng Afar ở phía bắc Ethiopia khoảng 30 năm trước và lan rộng theo hướng nam về phía Zimbabwe với tốc độ 2,5-5 cm mỗi năm.

Dù phần lớn quá trình tách giãn rất khó nhận thấy với tất cả chúng ta, sự hình thành của những vết nứt mới hoặc dịch chuyển quanh vết nứt cũ khi mảng Somali và Nubia tiếp tục tách rời có thể tạo ra động đất.

Phương Anh