nhungnguoibanspsg.: Toàn cầu hóa phát triển – thực chất và hiểu biết (Diển Đàn Khai Phóng )

Tác giả: Nguyễn Hữu Đổng

Toàn cầu hóa, phát triển được nhiều người nghiên cứu cả trên bình diện quốc gia và quốc tế.Tuy nhiên, khi phân tích lý giải, giới nghiên cứu đã thiên về tính chất bản chất, chứ không coi trọng làm rõ thực chất của chúng. Bằng tư duy sự thật, tác giả làm sáng tỏ các khái niệm này; đồng thời, khuyến nghị hiểu đúng đắn chữ cầu, khái niệm toàn cầu, xây dựng toàn cầu phát triển bền vững.

Globalization, development is studied by many people both on the national and international level. However, when analyzing and explaining, researchers have favored essentialism, rather than paying attention to clarifying their essence. By thinking about the truth, the author clarifies these concepts; at the same time, it is recommended to properly understand the word “bridge”, global concept, building global sustainable development.

Thực chất toàn cầu hóa phát triển

Toàn cầu hóa phát triển biểu hiện các mặt sau: tính chất cá nhân con người không chân thật, toàn cầu không văn hóa không có môi trường sống phát triển; bản chất nhóm người chưa chân thật, toàn cầu chưa văn hóa chưa có môi trường sống phát triển; thực chất cộng đồng người chân thật, toàn cầu có “môi trường sống văn hóa phát triển” – môi trường sống trong lành trong sạch hài hoà, công bằng bình đẳng công lý của loài người. Điều đó có nghĩa, toàn cầu hóa phát triển là loài người chân thật có môi trường sống văn hóa phát triển. Toàn cầu hóa phát triển chính là toàn cầu văn hóa, toàn cầu phát triển, hay cộng đồng các nước-quốc gia có văn hóa và phát triển; nước không phát triển là toàn cầu không văn hóa, toàn cầu không phát triển; loài người không chân thật không có toàn cầu hóa phát triển. Từ định nghĩa này cho thấy rằng, toàn cầu hóa phát triển gắn liền với cuộc sống; chẳng hạn, gắn với kinh tế, chính trị, tư bản và xã hội, pháp luật.

Toàn cầu hóa phát triển gắn với kinh tế cho thấy rằng, tính chất cá nhân kinh doanh không chân thật, toàn cầu hóa kinh tế tăng trưởng không phát triển; bản chất nhóm sản xuất chưa chân thật, toàn cầu hóa kinh tế chưa phát triển; thực chất cộng đồng sản xuất kinh doanh dịch vụ chân thật, toàn cầu hóa kinh tế phát triển – tức sản xuất kinh doanh dịch vụ chân thật phát triển. Điều đó có nghĩa, toàn cầu hóa phát triển là kinh tế phát triển; toàn cầu hóa không phát triển kinh tế tăng trưởng, hay toàn cầu không công bằng bình đẳng công lý. Nói cách khác, cần phát triển chứ không phải tăng trưởng kinh tế; tăng trưởng kinh tế là toàn cầu không phát triển – tức loài người không khát triển, hay môi trường sống của loài người mất dần. Do vậy, loài người cần chân thật sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trong nền kinh tế thị trường; chân thật để phát triển kinh tế, chứ không thể tôn sùng hay “sùng bái tăng trưởng”, bởi tăng trưởng GDP (Gross Domestic Product) lại “thích bão Katrina và không hề ghét các cuộc chiến tranh. Nó thích đo lường sự tích tụ trở thành các cuộc xung đột qua súng đạn và máy bay để rồi sau đó lại tính toán các giá trị tạo ra để tái thiết các thành phố đổ nát sau chiến tranh” [1].

Toàn cầu hóa phát triển gắn với chính trị cho thấy rằng, tính chất cá nhân không chân thật không đoàn kết, toàn cầu hóa chính trị bạo lực không phát triển; bản chất nhóm chưa chân thật chưa đoàn kết, toàn cầu hóa chính trị chưa phát triển; thực chất cộng đồng chân thật đoàn kết, toàn cầu hóa chính trị phát triển.Điều đó có nghĩa, toàn cầu hóa phát triển là chính trị chân thật, đoàn kết và phát triển; chính trị không chân thật đoàn kết thì có toàn cầu hóa, chính trị chân thật đoàn kết có toàn cầu hóa phát triển.Nói cách khác, chính trị chân thật đoàn kết là toàn cầu phát triển; chính trị không chân thật đoàn kết toàn cầu không phát triển.Theo đó, loài người trong các quốc gia cần chân thật, xây dựng chính trị đoàn kết có đạo đức để phát triển toàn cầu – tức toàn cầu có môi trường sống trong lành, công bằng bình đẳng và công lý. Chẳng hạn, loài người cần đoàn kết, chân thật xóa bỏ “bạo lực và chủ nghĩa khai thác tài nguyên” hay xóa bỏ “hệ thống quyền lực và áp bức” [2]; bởi vì chiến tranh không có toàn cầu hóa phát triển, thậm chí, trở thành kẻ địch của toàn cầu hóa phát triển, như có người đã đúc kết trong nghiên cứu như sau: “những “kẻ thù” của toàn cầu hóa được Thomas L.Friedman nêu trong cuốn sách của ông là xung đột và địa chính trị. Thế kỷ XXI đang chứng kiến những yếu tố đó gây nên cuộc khủng hoảng cho tiến trình làm phẳng hóa thế giới” [3]. Do vậy, loài người cần sống nhân đạo thân thiện với nhau, không được “dùng sức mạnh vũ lực mà dùng đối thoại, tư tưởng nhân văn, lẽ phải, công lý để giải quyết bất đồng giữa các dân tộc, quốc gia trong xã hội loài người” [4].

Gắn toàn cầu hóa phát triển với văn hóa ta thấy rằng, tính chất cá nhân không chân thật, không toàn cầu hóa văn hóa; bản chất nhóm chưa chân thật, thiếu toàn cầu hóa văn hóa; thực chất cộng đồng chân thật, toàn cầu hóa văn hóa.Điều đó có nghĩa, toàn cầu hóa phát triển chính là toàn cầu hóa văn hóa, hay toàn cầu hóa chân thật phát triển; toàn cầu hóa không chân thật thì không có toàn cầu hóa, đồng thời không có toàn cầu hóa phát triển. Nói cách khác, toàn cầu văn hóa là toàn cầu hóa phát triển; toàn cầu chân thật là toàn cầu hóa phát triển; toàn cầu không chân thật toàn cầu không phát triển; loài người không chân thật loài người không phát triển, hay loài người không phát triển bền vững – tức loài người không được bảo đảm cân đối, cân bằng, hài hoà môi trường sống lâu bền, công bằng bình đẳng công lý vững chắc trong cuộc sống. Theo đó, để có toàn cầu hóa phát triển loài người cần chân thật; không chân thật không thể có toàn cầu văn hóa, không thể có toàn cầu hóa phát triển – tức toàn cầu không có môi trường sống phát triển bền vững. Do vậy, loài người cần sống chân thật, hay sống có văn hóa văn minh; loài người không văn minh là tự mình diệt vong (uncivilized humanity is doomed to self-destruction).

Gắn toàn cầu hóa phát triển với tư bản và xã hội ta thấy rằng, tính chất toàn cầu hóa không chân thật, tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa không phát triển; bản chất toàn cầu hóa chưa chân thật, chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội cũng không phát triển; thực chất toàn cầu hóa chân thật, tư bản và xã hội không chủ nghĩa phát triển. Điều đó có nghĩa, toàn cầu hóa phát triển là tư bản phát triển và xã hội phát triển; hay loài người toàn cầu chân thật là tư bản và xã hội phát triển; loài người toàn cầu không chân thật là tư bản và xã hội không phát triển. Nói cách khác, loài người không văn hóa là tư bản không phát triển, xã hội không phát triển;chủ nghĩa tư bản toàn cầu càng không phát triển; chủ nghĩa xã hội toàn cầu càng không phát triển (global socialism is even less developed). Tức là, “chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc” không thể có phát triển [5]; cũng không thể “xây dựng mô hình xã hội chủ nghĩa” trong xã hội loài người, như không ít người giáo điều ấu trĩ nêu ra (as many childishly dogmatic people point out) [6].

Gắn toàn cầu hóa phát triển với luật (pháp luật) ta thấy rằng, tính chất toàn cầu hóa không chân thật, không có luật phát triển; bản chất toàn cầu hóa thiếu chân thật, chưa có luật phát triển; thực chất toàn cầu hóa chân thật, có luật phát triển.Điều đó có nghĩa, toàn cầu hóa là không có luật phát triển; toàn cầu hóa chân thật là có luật phát triển.Chẳng hạn, toàn cầu hóa kinh tế có luật phát triển kinh tế; toàn cầu hóa môi trường sống có luật phát triển thiên nhiên, còn toàn cầu hóa xã hội có luật phát triển xã hội. Do vậy, cần xây dựng các luật phát triển trong quốc gia và trên bình diện quốc tế, như: luật phát triển môi trường, luật phát triển công nghệ, luật phát triển kinh tế, xã hội hay con người. Luật phát triển biểu hiện của thể chế phát triển; không có luật phát triển thì không có thể chế phát triển. Nói cách khác, có luật phát triển là nước phát triển, không có luật phát triển là nước không phát triển; có luật phát triển là toàn cầu phát triển; không có luật phát triển bền vững là toàn cầu không phát triển bền vững – tức loài người toàn cầu không có môi trường sống, hay loài người không còn được sống trên trái đất (or humans can no longer live on earth).

Hạn chế hiểu biết toàn cầu hóa phát triển

Về mặt lý luận cho thấy rằng, giới nghiên cứu còn kém hiểu biết về phát triển, toàn cầu hóa, toàn cầu hóa phát triển. Tức là, giới nghiên cứu không hiểu rõ tính chất, bản chất, thực chất của các khái niệm này; về thực chất sự thật cho thấy rằng, đây là các khái niệm biểu hiện dạng mô hình: bản chất chưa phát triển – thực chất phát triển – tính chất không phát triển; bản chất chưa thật toàn cầu hóa – thực chất sự thật toàn cầu hóa – tính chất không thật toàn cầu hóa; bản chất chưa toàn cầu hóa phát triển – thực chất toàn cầu hóa phát triển – tính chất không toàn cầu hóa phát triển. Điều đó có nghĩa, giới nghiên cứu đã không hiểu rằng, mọi thuật ngữ khái niệm đều có tính chất, bản chất, thực chất, chưa thật, không thật, sự thật, chân thật, chân thực hay trung thực; người không hiểu sự thật thì không hiểu thuật ngữ, khái niệm; người không hiểu thuật ngữ, khái niệm thì không hiểu toàn cầu hóa phát triển; người không hiểu thuật ngữ, khái niệm thì cũng không hiểu cả từ điển. Chẳng hạn, trong Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (2005), thuật ngữ ‘toàn’ chỉ được nêu khái quát là “Tất cả, bao gồm mọi thành phần tạo nên chỉnh thể”, chứ không nêu cụ thể toàn thật, toàn chưa thật và không thật tất cả; hay khái niệm toàn cầu chỉ được nêu chung chung là cả “thế giới, trên phạm vi toàn thế giới”, chứ không nêu rõ tất cả loài người trên toàn cầu.

Về mặt thực tiễn cho thấy, hạn chế hiểu biết toàn cầu hóa phát triển dẫn đến nhiều nghịch lý trong cuộc sống. Chẳng hạn, như có người nghiên cứu cho rằng, toàn cầu hóa “là một trong những vấn đề gây nhiều tranh cãi nhất” [7]; “sự nhầm lẫn phổ biến giữa “toàn cầu hóa” và “chủ nghĩa toàn cầu”, trong đó yếu tố sau phá hoại yếu tố trước” [8]; “Phát triển bền vững chắc chắn vẫn là một giắc mơ phi thực tế” hay “dân chủ dường như rất mong manh trong một thế giới toàn cầu hóa” [9]; “Toàn cầu hóa, với những tác động nhiều chiều khiến quan niệm sống, đặc biệt của giới trẻ có phần “bung mở”, rộng rãi, phóng túng, thậm chí cuồng loạn, coi thường giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống, xem nhẹ tình thân, ruột thịt. Hiện tượng con đánh cha mẹ, tước đoạt mạng sống cha mẹ; anh em giết hại lẫn nhau, gây cảnh “nồi da xáo thịt”; vợ chồng âm mưu ám hại, nhau; cha mẹ sẵn sàng quăng bỏ con cái vì sự vướng bận, cản trở; hàng xóm láng giềng toan tính, lừa đảo lẫn nhau; đồng nghiệp tìm cách hạ bệ nhau, làm giảm uy tín, danh dự lẫn nhau…” [10], “Toàn cầu hóa làm tăng mức độ ô nhiễm … giết chết nhiều sinh vật dưới nước và đã đưa nhiều hóa chất độc hại trong đại dương” [11]; v.v…

Khuyến nghị hiểu đúng đắn chữ cầu, khái niệm toàn cầu, xây dựng toàn cầu phát triển bền vững

Hiện nay loài người, người Việt rõ ràng chưa hiểu toàn cầu hóa; nhiều người chưa hiểu rõ thuật ngữ nói chung, chữ tiếng, khái niệm, toàn cầu, toàn cầu hóa, phát triển nói riêng. Do vậy bằng tư duy sự thật, tác giả viết khảo luận này khuyến nghị như sau:

1) Hiểu đúng đắn chữ cầu:

Toàn cầu hóa gắn với cầu; không hiểu cầu là không hiểu toàn cầu hóa. Cầu gồm các mặt cơ bản sau: bản chất nội dung cầu chưa đúng, tính chất hình thức cầu sai, thực chất nguyên lý cầu đúng, dạng mô hình: nội dung cầu chưa đúng – nguyên lý cầu đúng – hình thức cầu sai. Nói cách khác, giới lãnh đạo nghiên cứu cần nhận rõ đúng cầu để hiểu đúng đắn cầu. Chẳng hạn, loài người không có cầu là loài người không toàn, loài người chưa có cầu là loài người chưa toàn, còn loài người có cầu là loài người toàn cầu; hay địa không có cầu không là địa, cầu chưa có địa chưa là cầu, còn cầu có địa là có địa cầu – quả địa cầu hay quả đất tròn.

2) Hiểu đúng đắn khái niệm toàn cầu:

Toàn cầu hóa gắn với toàn cầu; không hiểu toàn cầu là không hiểu toàn cầu hóa. Toàn cầu gồm các mặt cơ bản sau: bản chất nội dung toàn chưa thật, tính chất hình thức cầu không thật, thực chất nguyên lý toàn cầu sự thật, dạng mô hình: nội dung toàn chưa thật – nguyên lý toàn cầu sự thật – hình thức cầu không thật. Nói cách khác, giới lãnh đạo nghiên cứu cần nhận rõ sự thật toàn cầu để hiểu đúng đắn toàn cầu. Chẳng hạn, tạo hóa không chân thật toàn cầu không phát triển, tạo hóa chưa chân thật toàn cầu chưa phát triển; tạo hóa chân thật toàn cầu phát triển; hay tính chất toàn cầu không phát triển,bản chất toàn cầu chưa phát triển, thực chất toàn cầu phát triển.

3) Xây dựng toàn cầu phát triển bền vững:

Toàn cầu phát triển bền vững gồm các mặt chủ yếu sau: tính chất cá nhân không chân thật, toàn cầu không phát triển bền vững; bản chất nhóm chưa chân thật, toàn cầu chưa phát triển bền vững; thực chất cộng đồng chân thật, toàn cầu phát triển bền vững. Tức là, để xây dựng toàn cầu phát triển bền vững, giới lãnh đạo nghiên cứu cần hiểu quan hệ sau: tính chất toàn cầu không phát triển bền vững; bản chất toàn cầu chưa phát triển bền vững; thực chất toàn cầu “phát triển bền vững” – tức toàn cầu được bảo đảm môi trường sống lâu bền, công bằng, bình đẳng, công lý vững chắc trong quốc gia, xã hội loài người, dạng mô hình: bản chất toàn cầu chưa phát triển bền vững – thực chất toàn cầu phát triển bền vững – tính chất toàn cầu không phát triển bền vững. Theo đó, giới lãnh đạo nghiên cứu cần nhận rõ thực chất mô hình toàn cầu phát triển bền vững; không nhận rõ mô hình này không xây dựng được toàn cầu phát triển bền vững.

Kết luận

Toàn cầu hóa phát triển biểu hiện loài người chân thật, được sống trong môi trường trong lành trong sạch; thiếu môi trường sống như vậy là loài người thiếu phát triển.Hiện nay, toàn cầu hóa, phát triển, toàn cầu hóa phát triển chưa được loài người hiểu rõ, giới nghiên cứu chưa hiểu đúng tính chất, bản chất, thực chất của các khái niệm này. Đây được nhìn nhận là nguyên nhân làm cho môi trường sống toàn cầu suy giảm, sự sống có nguy cơ bị huỷ diệt hoàn toàn, loài người thiếu công bằng bình đẳng công lý, dẫn đến bạo lực, xung đột nội chiến và chiến tranh. Do đó, để bảo vệ môi trường khí hậu xanh và sạch, loài người toàn cầu văn hóa hạnh phúc bình an, giới lãnh đạo nghiên cứu cần hiểu đúng chữ cầu, khái niệm toàn cầu, xây dựng toàn cầu phát triển bền vững.