VẤN ĐỀ VACXIN VÀ COVID 19 - BS TRỊNH ĐÌNH HỶ & BS TĂNG QUỐC VIỆT (TRÍCH TỪ MAIL TRAO ĐÔI CỦA BS NGUYỄN QUÝ KHOÁNG)

Thưa các anh chị,

Vấn đề với dịch Covid-19 này là phải có thời gian người ta mới hiểu thêm, mới có kinh nghiệm thêm về nó, và bây giờ đã được 20 tháng! So với hai dịch trước do coronavirus: SARS-CoV (2002) và MERS (2012), thì mặc dù tỷ lệ tử vong do SARS-CoV2 thấp hơn nhiều (2-3% thay vì 10% và 30%), nhưng khả năng lây lan của nó lại rất cao.

Hơn nữa nó lại có rất nhiều khả năng biến đổi gien, và mỗi khi có một biến thể mới có khả năng lây lan mạnh hơn, thì biến thể này lại thay thế dần biến thể cũ và làm cho dịch bành trướng mạnh thêm.

Chẳng hạn như tại Pháp, biến thể đầu tiên D164G (đã thay thế rất sớm chủng gốc Vũ Hán khi truyền sang Âu, Mỹ) vào khoảng tháng 2/2020, được thay thế bằng biến thể alpha đến từ Anh quốc, vào khoảng tháng 1/2021, rồi hiện nay bằng biến thể delta đến từ Ấn Độ (chiếm 95%).

Sự lây lan, đo bằng R0 (số người bị lây nhiễm từ một người bệnh), từ 2-3 với chủng gốc, đã gia tăng thành 4,5 với biến thể alpha và 6,6 với biến thể delta! Hơn nữa, biến thể delta dễ lây nhiễm hơn cho những người trẻ tuổi, so với các biến thể trước. Đó là một trong những lý do của sự bùng nổ dịch Covid-19 tại VN từ khoảng 4 tháng nay, với một biến thể hybrid giữa alpha và delta, có khả năng lây lan rất nhanh, trong khi số người đã được chích ngừa đầy đủ còn rất ít (dưới 10% dân số).

Các nhà lãnh đạo y tế và chính trị đã quá chủ quan, khinh địch, khi tin rằng chiến lược nghiêm ngặt "test, trace, isolate" của mình trong năm qua, là chắc chắn và đầy đủ. Họ không ngờ biến thể hybrid alpha-delta đã ập tới và lây lan rất nhanh, không kiểm soát nổi, và bắt buộc phải cách ly xã hội hoàn toàn, đồng thời tìm kiếm gấp vaccine tiếp tế bởi các nước bạn...

Anh K có đặt câu hỏi: tại sao không hạn chế chích ngừa trên những người lớn tuổi hay bị các bệnh mạn tính, có nguy cơ cao, và để cho những người đã bị Covid (PCR+ hay có kháng thể) tự đề kháng lấy?

 

Vấn đề là :

1) Số người nhiễm Covid không triệu chứng rất cao, có thể gấp 4-5 lần những người có triệu chứng. Và chính những người đó lại có nhiều khả năng lây lan bệnh, vì không bị phát hiện và cách ly.

Muốn phát hiện tất cả những ca đó, thì phải thực hiện test cho tất cả mọi người, mà làm sao đủ phương tiện và nhân sự cho việc ấy? Tốn kém vô cùng mà lợi ích chẳng là bao, vì lúc phát hiện ra dương tính thì các đối tượng này đã lây lan cho bao nhiêu người khác rồi!

2) Đo kháng thể trung hòa (neutralizing antibodies) trong máu: mặc dù nồng độ kháng thể sau khi bị Covid có thể phản ánh sự đề kháng chống bệnh, nhưng người ta hiện nay vẫn không biết rõ ranh giới phòng ngừa/ không phòng ngừa là bao nhiêu. Vả lại còn có nhiều phương pháp đo kháng thể, chính xác ít nhiều tùy theo phòng xét nghiệm... Đấy là chưa kể sự miễn dịch tế bào (cell immunity) sau bệnh hoặc sau vaccine, mà người ta chưa biết cách đo lường.

Vì những lý do đó, tại Mỹ cũng như tại các nước Âu châu, các nhà trách nhiệm y tế chủ trương chích ngừa cho tất cả mọi người trên 12 tuổi, dù là đã bị Covid (với triệu chứng hay không), hay chưa bị. Họ không chủ trương đo kháng thể trước, vì không cần thiết.

Chỉ có một cái khác là người đã bị Covid rồi thì chỉ cần chích ngừa 1 mũi, thay vì 2 mũi như người chưa bị. Và mặc dù khả năng phòng ngừa có thể còn sau 1 năm hay hơn nữa, nhưng họ (và WHO) vẫn chủ trương chích thêm 1 mũi "nhắc lại" sau 6 tháng, để cho "chắc ăn".

 

Nói tóm lại :

- Chưa bao giờ trong lịch sử y học, lại có vaccines được chế tạo trong một thời hạn ngắn như vậy (<1 năm), có hiệu quả như vậy (70-90%), và tương đối an toàn, gây ít biến chứng như vậy.

- Hiện nay trên thế giới đã có hơn 6 tỉ liều vaccine anti-Covid được chích, và mỗi ngày có hơn 30 triệu liều được chích.

Dự đoán theo đà này, trong 6 tháng nữa, 75% dân số thế giới sẽ được phòng ngừa, và như vậy sẽ có thể đạt được miễn dịch cộng đồng và ngăn chặn được dịch.

- Vấn đề là sự chích ngừa này hiện nay rất thiếu đồng đều: khá cao (>60%) tại các nước tân tiến (Âu châu, Bắc Mỹ), thấp hơn tại nhiều nước đang phát triển (Á châu, Phi châu); và ngay cả trong một nước, cũng có nhiều chênh lệch giữa các vùng.

Thêm vào đó, chiến dịch chích ngừa đang bị chững lại, do sự xuất hiện của phong trào "chống vaccine", với hàng trăm ngàn người biểu tình chống vaccine và health pass, nhân danh "tranh đấu cho tự do"...

- Do đó, các nhà lãnh đạo chính trị và trách nhiệm y tế không thể nào làm khác hơn là đẩy mạnh chiến dịch vaccine toàn quốc, nếu cần bằng cách bắt buộc một số nghề nghiệp phải chích ngừa, và mọi người phải có health pass trong một số hoạt động xă hội và các chuyến đi du lịch. Với mục đích cấp thiết là ngăn chặn dịch Covid cùng những biến thể mới, nhằm bình thường hóa lại đời sống xã hội và khôi phục lại nền kinh tế toàn cầu.

Dịch SARS-Cov, chỉ trong vòng 8 tháng (11/2002 - 7/2003), đã gây nên suy thoái kinh tế thế giới với 40 tỉ đô la thiệt hại, đặc biệt cho các nước Đông Nam Á và Canada. Tại Pháp, chi tiêu cộng đồng cho Covid trong năm 2020 đã lên tới 63 tỉ euros...

Hậu quả kinh tế của 2 năm đại dịch Covid này sẽ không thể lường được, nhất là đối với các nước nghèo, đang phát triển. Do đó không thể nào để nó kéo dài hơn nữa, đó là một vấn đề sống còn cho cả thế giới. "Sống với virus" này là một điều không tưởng...

Vài dòng để biện hộ cho phương pháp duy nhất để thoát khỏi dịch Covid này, là chích ngừa đầy đủ và nhanh chóng đại đa số quần chúng. Có những sai lầm nào, xin các anh chị vui lòng chỉnh sửa lại cho.

Kính thư,

BS Trịnh Đình Hỷ

https://drive.google.com/.../18uVvRFTrTsYbpvmzP6t.../view...

VẮC XIN COVID 19
Bs Tăng Quốc Kiệt

Để tưởng nhớ các đồng bào VN đã bỏ mình vì Covid 19

Hiện nay, đại dịch Covid 19 bùng nổ trên toàn thế giới đợt 4, đặc biệt lần này, giết nhiều người VN, khiến đồng bào ta trên toàn thế giới hết sức đau lòng.

Một phương pháp hiệu quả nhất để ngăn chận dịch là thuốc chủng. Có những ông Thống đốc, bỏ ra hàng tỉ đô la để mua thuốc chữa trong khi đó không chịu phát động chiến dịch chủng ngừa, được chứng minh là hiệu quả hơn, ít tốn kém hơn để ngăn dịch. Cũng như cấm bắt đeo khẩu trang vì ý thức hệ đảng phái. Ở thế giới đang phát triển, người ta trông đợi từng ngày để được tiêm chủng! Sao có kẻ đắp chăn bông, còn kẻ lại bị lạnh lùng!

Bài viết này, nhằm giải thích các cách chế tạo thuốc chủng, đặc biệt nói nhiều về mRNA, và NanoCovax của VN, là niềm hi vọng để giải quyết tình trạng dịch Covid 19 trong nước.

Trên bề mặt virus Covid 19, có các gai như con cầu gai là protein S (spike). Nguyên tắc căn bản của việc chế tạo thuốc chủng covid 19 là làm sao đem vào cơ thể protein S làm kháng nguyên, để cơ thể làm ra kháng thể chống lại, khi virus covid 19 thật đi vào cơ thể, thì đã có sẵn kháng thể để chống lại chúng.

Có 4 cách để đem protein S vào cơ thể:

1/ Virus bất hoạt ( inactivated ):

- Là phương pháp cổ điển, lâu nay vẫn dùng.

- Virus bị làm yếu đi, không gây bịnh, giúp cơ thể tạo ra kháng thể. - Của các hãng: Sinopharm (Trung cộng), Sinovac (TC), Bharat Biotec (Ấn độ). 5 quốc gia sau đây UAE, Seychelles, Uruguay, Chili, Mông cổ, có tỉ lệ nhiễm covid 19 cao nhất sau khi chủng sinopharm của TC, do đó, 5 nước kể trên cộng với các nước sau đây, ngưng xử dụng thuốc Trung Cộng: Brazil, Indonesia, Malaysia, Thailand, Philippines.

2/ Proteine Base:

Lấy protein S, nhân lên bằng phương pháp tái tổ hợp (recombinant), sau đó, đưa vào cơ thể. - Epivac Corona (Nga).

- Novavax (USA) chưa ra thị trường.

- NanoCovax (VN) đang thử nghiệm ở giai đoạn 3.

3/ Viral vector.

Lấy một virus thông thường vô hại như Adenovirus cho vào mã di truyền Protein S rồi đưa Adenovirus vào cơ thể, một khi vào trong tế bào sẽ bắt tb tạo ra protein S, gồm sản phẩm của các hãng:

AstraZeneca (Anh & Thuỵ điển)

Johnson & Johnson (USA)

Sputnik (Nga)

Covisino (TC)

Covivac (VN, chưa ra thị trường)

4/ mRNA, mới nhất, lần đầu tiên dùng để chế vaccine, của các hãng:

Pfizer (Mỹ & Đức)

Moderna (Mỹ)

Arcturus (Mỹ) Vino BioCare, Vin Group của VN, đã kí hợp đồng để chế tạo tại VN, đang thử nghiệm giai đoạn 1, 2 và bắt đầu giai đoạn 3 ở Singapour, VBC đã mua máy của Đức, đã lấp ráp máy móc ở Hoà Lạc ngoại ô Hà Nội, lô thuốc đầu tiên sẽ ra lò là: VBC-COV 19-154 khoảng đầu năm 2022, thuốc ở dạng bột, dễ bảo quản: 2-8 C, bắt đầu thử gđ 1 ở VN . Giá bán ra phỏng chừng dưới 5 đô la.

Có những tin giả nói rằng mRNA sẽ làm thay đổi DNA trong nhân tế bào, sẽ làm nảy sinh đủ thứ bịnh trong tương lai, điều này không thể xảy ra vì sao ? Khi mRNA đi vào tb, đến rRNA ( ribosome ) nằm trong tương bào ở ngoài nhân, để chế tạo protein S, sao đó, sẽ bị phân huỷ rất lẹ, mRNA không đi vào nhân tb thì làm sao thay đổi được DNA ở trong nhân ?

NHẮC SƠ VỀ mRNA:

RNA là một sợi đơn polynucleotide, trên đó gắn base nitric không bắt cặp đôi

như DNA và uracil thay chỗ của thymine (khi uracil nối với ribose, sẽ thành

uridine)

Thay vì đưa proteine S vào cơ thể, người ta nghĩ ra cách đưa m RNA vào tb

con người vì nó ít gây phản ứng phụ, nó sẽ bắt ribosome tb con người chế

tạo protein S.

mRNA được tìm ra năm 1961. Sau nhiều giai đoạn tìm hiểu, người ta nghĩ có

thể dùng mRNA để chữa bịnh, do đó, năm 1995, người ta nghĩ đến chuyện

dùng mRNA để làm thuốc chữa ung thư và bịnh tim mạch.

Đến năm 2004, TS Katalin Kariko, (gốc Hungary, qua Mỹ năm 1985, GS Đại học

Temple, rồi Đại học Pensylvania, triễn vọng sẽ đoạt giải Nobel hoá học) mới

biết tại sao, khi chích vào cơ thể mRNA gây nên phản ứng viêm, trong khi cơ

thể có tRNA, thì không hề gây phản ứng viêm May mắn là năm sau đó 2005,

TS Kariko tìm ra cách để tránh phản ứng viêm (khi có phản ứng viêm, cơ thể

sẽ huy động bạch cầu tới làm hư hết mRNA )

Giữa những năm 2015-2017, người ta tìm ra LNP ( lipid nano particle ) dùng

để bảo vệ mRNA ( sẽ nói sau )

Những phát minh vừa nói trên, chưa đi đến việc chế thuốc chữa ung thư hay

chữa bịnh tim,thì đùng một cái xảy ra đại dịch covid 19, phương pháp áp

dụng mRNA làm thuốc vắc xin ra đời, thành công mỹ mãn, các công ty

Pfizer & Moderna hốt bạc tỉ

Khi xử dụng mRNA có 2 vấn đề phải khắc phục:

1/ Phản ứng viêm: TS Kariko nhận thấy nếu thay uridine trên mRNA bằng pseudouridine thì phản ứng viêm không xảy ra

2/ mRNA dễ bị enzyme phân giải trở thành vô hiệu :

Giải pháp để tránh hiện tượng catalytic hydrolysis bởi enzyme ribonuclease là phải dùng màng lipid kép LNP ( Lipid Nano Particle ) để bao mRNA lại, sau khi nó qua màng tb, bao vở ra, phóng thích mRNA (Đây thật là sự kì diệu của khoa học. Sao các nhà bác học tài tình thế!)

CÁC GIAI ĐOẠN THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG ĐỂ THUỐC CHỦNG ĐƯỢC FDA CHẤP NHẬN: 

* GIAI ĐOẠN 1-

Phải chứng minh là thuốc vô hại cho người dùng, trên một số người tình
nguyện khoảng 60-100 người, nhắm vào 3 mục tiêu, gồm 3 câu hỏi :
- Có gây hại không?
- Liều thuốc bao nhiêu?
- Thuốc có kích thích hệ thống miễn nhiểm làm ra kháng thể đặc hiệu đo
được ? 

* GIAI ĐOẠN 2:
Thử trên 100-300 người hay hơn.
- Xem có an toàn.
- Có giúp tạo ra kháng thể đặc hiệu đo được.

* GIAI ĐOẠN 3 :

Nhằm xác định hiệu quả của thuốc trên hàng chục ngàn người, xác định lại
tính an toàn, vô hại trên những mẫu đông hơn.
Nên nhớ, ở giai đoạn 2, thuốc có tạo ra kháng thể đo được, nhưng khi qua
giai đoạn 3 thì có khi không hiệu quả (ví dụ thuốc chủng HIV, từ nhiều năm
đã thất bại ở giai đoạn 3) Trên báo chí VN họ nói rùm beng là thuốc chủng
Nanocovax hiệu quả 99.4% là nói sai, phải nói là nó tạo ra kháng thể ở 99.4%
người được tiêm. Hiệu quả là chuyện khác, phải thử ở giai đoạn 3 thì mới biết được.

- 70 % các vắc xin vào giai đoạn 3 thất bại.
- Tới nay có 200 loại vắc xin Covid 19 được thử.
- 17 loại qua giai đoạn 3.
- 7 loại được FDA và WHO chấp nhận cho xử dụng.

CÁCH TÍNH HIỆU QUẢ CỦA THUỐC ( VACCIN EFFECT: VE )

Ví dụ ở giai đoạn 3, người ta chọn 30,000 ứng viên để thử thuốc, chia ra:
-15,000 người cho giả dược (placebo)
-15,000 người được chích thuốc thật.
Sau khi tính tổng cộng có hơn 150 người bị nhiễm covid ở cả 2 nhóm,
phân tích cho thấy :
- Ở nhóm 1 (placebo) Số người bị nhiễm là 140, gọi là attack rate unvaccinated ARU.
- Ở nhóm 2 (thuốc thật) Có 14 người bị nhiễm, gọi là attack rate vaccinated ARV. Áp dụng công thức:
VE=ARU-ARV / ARU X100
VE= 140-14=126/140 X100 = 90%
Có nghĩa là: cứ 100 người được chích, thì có 90 người được bảo vệ đối với
covid 19, 10 người thì không. Tại sao? Nên nhớ, không có vắc xin nào đạt
được 100% cả, nếu có là ngụy tạo, vì nhiều lí do, trong đó quan trọng nhất là
do cơ thể thiếu hệ thống miễn dịch hiệu quả v.v…
Để được WHO & FDA chấp nhận cho xử dụng, chỉ cần VE lớn hơn 50 %; thành thử, khi người ta nghi ngờ vắc xin sinopharm của TC, là vì TC không cung cấp đầy đủ dữ liệu gốc trong khảo cứu, chứ không phải chỉ vì VE là 51%, Bây giờ, chắc độc giả hiểu vì sao hiệu quả kém 51 % mà WHO vẫn phải chấp nhận cho qua.
Nếu cho chọn lựa tự do, ai mà chẳng chọn thuốc PFIZER, MODERNA,
ASTRAZENECA

Nhưng nếu ở VN, không được chọn lựa, thì vắc xin tốt nhất là vắc xin có sẵn
để tiêm sớm nhất, còn hơn là chờ chết, hay bị tàn phế suốt đời, vì di chứng
ở phổi, suy tim sau khi bị viêm cơ tim, suy thận v.v…vì covid 19 làm hư
phần nội mạc endothelial của các mạch máu nuôi tất cả các cơ quan trong
cơ thể từ đầu đến chân.

VẮC XIN NANOCOVAX, ĐANG Ở GIAI ĐOẠN 3 CỦA VN

Dùng phương pháp protein S tái tổ hợp, do hãng Nanogen ở VN, chế tạo, thử nghiệm ở giai đoạn 3, là hi vọng của VN, để có đủ vắc xin giải quyết dịch Covid 19 đang hoành hành, tương đối rẽ, dự phóng khoảng 160,000$ VN/ liều.

Ở VN, đã sản xuất được tại chỗ nhiều loại vắc xin, chất lượng rất tốt, với sự trợ giúp kỉ thuật của Nhật Bản, như: bạch hầu, uốn ván, ho gà, sốt bại liệt, viêm gan B.

Do đó khi nói là VN chưa có kinh nghiệm làm vắc xin là không đúng. Phải nói là VN chưa có kinh nghiệm làm vắc xin Covid 19, nhưng ai đã có kinh nghiệm? Nên biết là hãng Nanogen đã có kinh nghiệm 10 năm trong lĩnh vực protein tái tổ hợp. Điều quan trọng nhất là các hãng thuốc VN phải theo đúng qui trình, cung cấp các tài liệu gốc để các cơ quan kiểm định dựa vào đó mà quyết định cho phép xử dụng hay không. Nhất là phải đạt được VE lớn hơn 50%

CÁCH CHẾ TẠO VẮC XIN PROTEIN TÁI TỔ HỢP: Theo GS BS TRẦN TỊNH HIỀN

Phải trãi qua nhiều công đoạn:
- Xác định protein S.
- Giải mã trình tự đoạn gen mã hoá protein này.
- Đưa đoạn gen ấy vào bộ gen của tb CHO ( Chinese Hamster Ovarian Cell ). Xin yên tâm, đây là tb lấy từ buồng trứng của con hamster trung hoa, nhưng sản xuất tại MỸ, tqk.
-Thu hoạch các protein S này, do các tb CHO sản sinh, rồi làm tinh khiết (Hãng Nanogen tuyên bố là họ đã làm sạch 100%! Điều gì sẽ xảy ra nếu không làm sạch: sẽ có phản ứng sốc phản vệ, dị ứng. tqk )
- Thêm các phụ gia (Adjuvant) để tăng tính miễn dịch.
- Thuốc vẫn ổn định ở nhiệt độ giữa 2-8 C, lợi điểm : dễ bảo quản.

Cho đến nay ( 29/8/2021 ) Nanocovax chưa được bộ y tế VN cấp giấy phép lưu hành khẩn cấp, lí do: Bộ y tế đòi hỏi Nanogen phải cung cấp thêm dữ liệu:
1/ Về an toàn và giải thích rõ các trường hợp phản ứng nghiêm trọng.
2/ Về tính sinh miễn dịch, nhất là đối với chủng delta.
3/ Về hiệu quả bảo vệ (Vaccin effect VE).
4/ Về chất lượng.

Mặc dù có áp lực từ bên ngoài, bộ y tế VN đã làm đúng khi từ chối yêu cầu cấp giấy phép khẩn cấp, để chích cho 1 triệu người dân trước khi hoàn tất giai đoạn 3. Giả dụ có biến chứng gây tàn phế hay chết người, ai sẽ chịu trách nhiệm, có thể bị phạt tù: Bộ y tế hay Bộ chính trị?

Ở Mỹ, cho đến nay, hơn 99% người bịnh nặng, 99 % bị chết là vì không chịu
chủng ngừa Với biến thể delta, người đã chủng ngừa sẽ giúp giảm nhiễm
trùng covid 19 năm lần, giảm nguy cơ nhập viện hơn 10 lần, giảm tử vong hơn 10 lần.
Số tử vong hiện nay ở Mỹ là 1/500 người dân vì covid 19, một con số không
thể chấp nhận được ở một xứ văn minh nhất nhân loại! Con số này sẽ tăng
thêm nếu dân Mỹ không chịu chích.
Ở Florida, số tử vong còn đáng sợ hơn 1/ 400 người dân, nhưng ông Thống
đốc vẫn coi như không có chuyện gì xảy ra, rất là vô cảm !



SAU KHI ĐÃ CHÍCH ĐỦ LIỀU, CÓ THỂ BỊ NHIỂM COVID 19 KHÔNG?

Thuốc chủng không ngăn cản nhiễm trùng, sau tiêm chủng ta có thể bị nhiễm
trùng gọi là vượt ngưỡng (Breakthrough infection) nhưng nhờ đã chủng
ngừa, cơ thể đã có sẵn kháng thể giúp cơ thể chống lại virus 1 cách hiệu
quả.

TẠI SAO PHẢI MANG KHẨU TRANG SAU CHỦNG NGỪA ?

Việc lây lan covid 19 thường xảy ra trong môi trường khép kín, ở nơi công cộng đông người, như chợ búa, trường học v.v.. do đó phải mang khẩu trang.
Người đã tiêm chủng vẫn có thể bị nhiễm, do đó vẫn có thể là nguyên nhân
lây bịnh, mang khẩu trang là để bảo vệ cho mình và cho người.
Các vị thống đốc ở các tiểu bang Mỹ ra lệnh cấm bắt buộc mang khẩu trang
là việc làm vô trách nhiệm nhân danh tự do cá nhân có nghĩa là tự do giết
người.

Khi chỉ trích BS Fauci (Giám đốc NIAID) tiền hậu bất nhất, (xin nói rõ ở đây tôi
chỉ nhắc đến khía cạnh khẩu trang mà thôi) lúc đầu bảo không cần đeo khẩu
trang, sau đó lại bắt phải đeo.

Chỉ trích này không đúng, cũng như tất cả các bịnh mới xuất hiện khác, khi
chưa có dữ liệu khoa học đầy đủ, chưa biết làm thế nào là đúng lúc đầu, đến
khi các khảo cứu cho thấy Covid 19 lây bằng các giọt nước miếng và airborn
thì chuyện đeo khẩu trang là tối cần thiết để bảo vệ quần chúng.
Khi tôi mới bước chân vào trường y khoa cuối thập niên 60, trẻ em bị sốt xuất
huyết chết như rạ, cho tới khi các BS Mỹ dùng dịch truyền mới cứu sống
được nhiều bịnh nhi. Cũng như lúc đầu, các BS ở Vũ Hán cho là corticoid
chống chỉ định trong điều trị covid 19, sau này, corticoid trở thành thuốc điều
trị chính đã cứu sống rất nhiều bịnh nhân nhờ hiểu ra cơ chế bão cytokine
( cytokine storm )

Đấy là tiến triển bình thường của quá trình phòng bịnh và điều trị của bất cứ
một bịnh nào mới xuất hiện.
Cuộc chiến với virus là cuộc chiến không ngừng nghỉ, để tồn tại, loài người
phải có thuốc chủng, để tồn tại, virus phải đột biến, thay hình đổi dạng để
đánh lừa hệ miễn dịch. Y học là khoa học, là thành trì cuối cùng của sự thật,
không được chính trị hoá, nhưng trên thực tế, theo GS đầu ngành về bịnh
truyền nhiễm của Hàn quốc, khổ thay người ta chỉ thấy cái gì người ta muốn
thấy, chỉ nghe những gì người ta muốn nghe bất chấp sự thật! Người ta
không còn tin vào lời khuyên chân thành của các khoa học gia, chỉ tin vào
những lời dối trá của bọn chính trị gia hoạt đầu, tới khi thấy quan tài thì đã
muộn.
Hi vọng VN sớm hoàn thiện, thành công trong khảo cứu và sản xuất các
thuốc chủng Covid 19 đúng theo qui trình chứ không đi đường tắt, để có thể
cứu nguy cho đồng bào thân yêu ở quê nhà.

Montreal 18/ 9/ 2021 tqk

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1/ Update covid 19. CANADA health

2/ Basic of covid 19 vaccin update & review Dr PHAN THUONG HAI Study.

3/ Dr Karl Weiss: Covid 19.

4/ INSPQ : Covid 19.

5/ Katalin Kariko, Wikipedia.

6/ mRNA vaccine delivery using lipid nano particle (PMC).

7/ TS Đặng Trần Hoàng: vắc xin protein tái tổ hợp. Hiệu quả bảo vệ của vắc xin covid 19 được tính như thế nào.

8/ GSTS Phạm Chí Thành: Đại dịch covid 19, ệ thống đề kháng của con
người và vắc xin.

9/ GSBS Nguyễn Sào Trung: Cập nhật tình hình đại dịch Covid 19.

10/ GSBS Trần Tịnh Hiền: Cách chế tạo vắc xin protein tái tổ hợp.

11/ Covid 19 mRNA vaccin: will it change my DNA ?

12/ How covid 19 affects the body ( NUCLEUS )

Vui Lethi Chuyển