19 thg 10, 2015

Lạm dụng kháng sinh có thể là lý do khiến nhiều người bị dị ứng

Chepko
Thuốc kháng sinh diệt những vi khuẩn đường ruột cần thiết cho chức năng miễn dịch. (Chepko / iStock)
Các nhà khoa học đã cảnh báo trong nhiều thập kỷ, rằng việc lạm dụng kháng sinh dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc, làm cơ thể khó chống lại các bệnh truyền nhiễm. Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh (CDC) ước tính rằng vi khuẩn kháng thuốc gây ra 23.000 ca tử vong và 2 triệu ca bệnh mỗi năm.
Nhưng khi chúng ta nghĩ về sự lạm dụng kháng sinh, chúng ta thường không nghĩ đến dị ứng. Nghiên cứu đang bắt đầu gợi ra rằng có lẽ chúng ta nên nghĩ đến điều này.

Dị ứng ngày càng phổ biến hơn

Trong 2 đến 3 thập kỷ qua, các nhà miễn dịch học và nhà dị ứng học đã ghi nhận một sự gia tăng đáng kể các căn bệnh dị ứng. Học viện hàn lâm về bệnh Hen suyễn, Dị ứng và Miễn dịch học báo cáo rằng khoảng 40-50 phần trăm trẻ em ở độ tuổi đến trường trên toàn thế giới bị nhạy cảm với một hoặc nhiều chất gây dị ứng.

Cha mẹ nên suy nghĩ cẩn thận trước khi xin bác sĩ kê thuốc kháng sinh để điều trị cảm lạnh và viêm họng thông thường ở trẻ em.

Các bệnh thường gặp nhất là dị ứng da như eczema (10 đến 17 phần trăm), dị ứng đường hô hấp như hen suyễn và viêm mũi (khoảng 10 phần trăm), và dị ứng thực phẩm như dị ứng với đậu phộng (khoảng 8 phần trăm).
Điều này không chỉ xảy ra ở Hoa Kỳ. Con số này ở các nước công nghiệp khác cũng đang tăng lên.
Mức tăng này đã phản ánh sự tăng cường sử dụng thuốc kháng sinh, đặc biệt là ở trẻ em, đối với các bệnh nhiễm trùng do virus thông thường như cảm lạnh và viêm họng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng chúng có thể có liên quan với nhau.

Thuốc kháng sinh có thể phá vỡ các vi quần thể sinh vật trong ruột

Tại sao thuốc kháng sinh, vốn được chúng ta sử dụng để chống lại vi khuẩn có hại, lại khiến cho người dùng dễ bị dị ứng? Trong khi thuốc kháng sinh chống nhiễm trùng, chúng cũng làm giảm số lượng các vi khuẩn bình thường trong hệ tiêu hóa (liên quan đến dạ dày và ruột) của chúng ta, những vi khuẩn này được gọi là vi quần thể sinh vật trong ruột.

Trẻ em lớn lên ở các nông trang có vi quần thể sinh vật trong ruột đa dạng hơn và thường thấy tỷ lệ bệnh dị ứng và hen suyễn giảm đến 70 phần trăm.

Do sự tương tác giữa các vi khuẩn đường ruột và trạng thái cân bằng bình thường của các tế bào trong hệ thống miễn dịch, các vi quần thể sinh vật trong ruột đóng một vai trò quan trọng trong sự trưởng thành của các phản ứng miễn dịch.
Khi tương tác này giữa các vi khuẩn và các tế bào miễn dịch không xảy ra thì hệ thống miễn dịch phản ứng một cách không thích hợp với các chất vô hại như thực phẩm hoặc các thành phần trong bụi. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển của các dạng dị ứng có khả năng gây tử vong.
Để hệ miễn dịch của chúng ta được trưởng thành đầy đủ thì điều quan trọng là phải tiếp xúc với các vi khuẩn, vi trùng từ lúc còn nhỏ tuổi. Giảm thiểu vi khuẩn có thể làm cho chúng ta cảm thấy sạch sẽ hơn, nhưng hệ thống miễn dịch có thể bị ảnh hưởng.

Vi khuẩn nhiều hơn có nghĩa là ít bị dị ứng hơn?

Nghiên cứu được thực hiện ở châu Âu đã chỉ ra rằng trẻ em lớn lên ở các nông trang có vi quần thể sinh vật trong ruột đa dạng hơn và thường thấy tỷ lệ bệnh dị ứng và hen suyễn giảm đến 70 phần trăm so với những trẻ không lớn lên trong các nông trại. Điều này là do việc tiếp xúc với vi khuẩn trong một phạm vi rộng như vậy giúp cho hệ miễn dịch của chúng ta được trưởng thành cân bằng, do đó không hình thành nên các phản ứng miễn dịch không phù hợp.
(Artfoliophoto/iStock)
(Artfoliophoto/iStock)
Có thể vì cố gắng ngăn ngừa nhiễm trùng mà chúng ta lại đang tạo điều kiện cho con em chúng ta phát triển những loại dị ứng đe dọa đến tính mạng và cả bệnh hen suyễn.
Ví dụ, một nghiên cứu từ năm 2005 cho thấy rằng trẻ sơ sinh tiếp xúc với kháng sinh trong 4-6 tháng đầu đời có tỉ lệ rủi ro về phát triển dị ứng cao hơn 1,3 đến 5 lần. Và trẻ sơ sinh có độ đa dạng vi khuẩn bị giảm đi, có thể là do sử dụng kháng sinh, thì tăng nguy cơ phát triển bệnh chàm.
Và không phải chỉ là do trẻ em dùng các thuốc kháng sinh, nếu mẹ chúng cũng có dùng kháng sinh thì cũng gây ra hậu quả không tốt. Công trình nghiên cứu Tương Lai Copenhagen về bệnh hen suyễn ở nhóm các bé thơ, là một nghiên cứu trong nhiều năm chủ yếu về trẻ được sinh ra từ các bà mẹ bị hen suyễn ở Đan Mạch, báo cáo rằng những trẻ em có mẹ uống thuốc kháng sinh khi mang thai có khả năng gần như gấp đôi phát triển bệnh hen suyễn so với những trẻ có mẹ không dùng thuốc kháng sinh trong thời gian mang thai.
Cuối cùng, trong những nghiên cứu trên chuột, con đẻ của những con chuột đã được điều trị bằng kháng sinh đã chứng tỏ là gia tăng khả năng phát triển dị ứng và hen suyễn.

Tại sao lại lạm dụng thuốc kháng sinh?

Các bác sĩ và bệnh nhân biết rằng lạm dụng thuốc kháng sinh có thể gây ra những vấn đề lớn. Có vẻ như là chỉ có một số lượng tương đối nhỏ các bác sĩ đang kê đơn quá nhiều thuốc kháng sinh. Một nghiên cứu gần đây về công việc kê đơn của bác sĩ đã báo cáo rằng 10 phần trăm các bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh cho 95 phần trăm bệnh nhân nhiễm khuẩn đường hô hấp trên.
Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe không nên chỉ quan tâm đến sự phát triển của việc kháng kháng sinh, mà còn nên lưu ý rằng chúng ta có thể đang tạo ra một vấn đề sức khỏe khác cho những bệnh nhân của mình, và có thể là ở con cái của họ nữa.
Cha mẹ nên suy nghĩ cẩn thận về việc hỏi bác sĩ đối với thuốc kháng sinh khi muốn điều trị cảm lạnh và bệnh viêm họng thông thường cho con cái (hoặc của chính họ). Những bệnh này thường do nhiễm virus mà dù gì thì thuốc kháng sinh cũng chẳng có tác dụng với virus. Và các bác sĩ cũng nên suy nghĩ kỹ lưỡng khi kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị những căn bệnh này.

Với các thuốc kháng sinh thế hệ mới, chúng ta cần giải quyết vấn đề lạm dụng thuốc

Do vi khuẩn kháng thuốc trở thành một vấn đề lớn hơn, chúng ta cứ đâm đầu vào phát triển các loại thuốc kháng sinh mới. Quá trình phát triển một loại kháng sinh mới ngốn khá nhiều thời gian (lên đến 10 năm), và trước đây các công ty dược đã làm ngơ trước vấn đề này.
Quốc hội đã công nhận rằng lạm dụng kháng sinh là một vấn đề lớn và vừa thông qua dự luật Chữa căn bệnh Thế kỷ thứ 21 (21st Century Curesbill). Dự luật này bao gồm các điều khoản có thể tạo động lực thanh toán từ Medicare (chương trình chăm sóc người già trên 65 tuổi của chính phủ Mỹ) cho các bệnh viện có sử dụng thuốc kháng sinh mới.
Nhưng phương pháp này sẽ có ảnh hưởng ngược do tăng cường sử dụng bất kỳ loại thuốc kháng sinh mới nào trong kho dược liệu của chúng ta, mà không quan tâm liệu kháng khuẩn đã phát triển hay chưa. Điều này sẽ không chỉ làm trầm trọng thêm các vấn đề về kháng thuốc, mà còn có khả năng khiến nhiều người phát triển các bệnh dị ứng.
Quốc hội nên xem xét nhiều hơn, không chỉ là hỗ trợ tăng cường phát triển các loại thuốc kháng sinh mới, mà cũng phải giải quyết vấn đề cốt lõi: đó là sự lạm dụng kháng sinh.
Điều này có thể ngăn chặn sự phát triển hơn nữa của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh và làm giảm xu hướng gia tăng sự phát triển bệnh dị ứng.
Avery August là một giáo sư miễn dịch học và chủ nhiệm khoa vi sinh học và miễn dịch học tại Đại học Cornell. Bài viết này đã được công bố trên The Conversation.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét