21 thg 10, 2017

Thơ Trịnh Hoài Đức (ĐIỀN GIA THU VŨ ) - Hồ Nguyễn

Trịnh Hoài Đức 鄭懷德 (1765-1825), tự Chỉ Sơn, hiệu Cấn Trai, là một nhà thơ, nhà văn và là một sử gia nổi tiếng của Việt Nam trong thế kỷ 18, tổ tiên là người huyện Trường Lạc, tỉnh Phúc Kiến chạy loạn Mãn Thanh ở Trấn Biên (Biên Hoà). Trịnh Hoài Đức cùng với Lê Quang Định và Ngô Nhân Tịnh đều là học trò của Võ Trường Toản được người thời đó gọi là Gia Định tam gia 嘉定三家. Ông không theo Tây Sơn nên khi Chúa Nguyễn mất Gia Định ông tránh loạn qua Cao Miên, về sau ra giúp Nguyễn Ánh (đỗ khoa thi đầu tiên ở Gia Định năm 1788). Khi Gia Long lên ngôi Trịnh Hoài Đức được phong làm Hộ bộ thượng thư và được cử sang sứ Trung Quốc (1802-1803) để cầu phong.
Sau khi đi sứ về, ông được cử làm việc ở Gia Định thành (1805). Từ măm 1812 ông giữ chức Lễ bộ thượng thư rồi Lại bộ thượng thư (1813-1816). Sau đó lại làm việc ở Gia Định (1816-1820).
       Minh Mạng lên ngôi (1820) ông được triệu về Huế giữ lại chức vụ Lại bộ thượng thư, năm sau (1821), được thăng lên Hiệp biện đại học sĩ coi cả hai bộ lại và bộ binh.
       Tác phẩm nổi tiếng:
- Gia Định thành thông chí 嘉定城通誌
- Cấn Trai thi tập 艮齋詩集
- Gia Định tam gia tập 嘉定三家集
        Riêng quyển "Gia Định thành thông chí" của ông cho đến nay vẫn được xem là một trong những sử liệu quan trọng nhất cho các nhà nghiên cứu sử học và địa lý của miền Nam Việt Nam. Ông cũng là một công thần của triều Nguyễn, đã giúp cho vua Gia Long rất nhiều về các phương diện ngoại giao, chính trị và kinh tế.


         (Tài liệu sưu tầm)
(Ảnh  Lăng Mộ Trịnh Hoài Đức ở TP.Biên Hòa)

ĐIỀN GIA THU VŨ

Hòa đo ly ly tho th thu,
Đi
n gia tam ngũ khúc giang lưu.
Nhĩ sinh th
hc thanh thiên tế,
Vũ túc đài hoàng ho
t v thu.
Phá kh
i hàn thôi hu bn nhn,
Triêm nê t
nh ty lũng đu ngưu.
Hu
h nghĩ khánh phong niên trch,
Toa l
p nông phu phóng tu chu.

TRỊNH HOÀI ĐỨC

Hồ Nguyễn diễn Nôm:

Hiu ht c cây gn lúa đòng,

Dăm ngôi nhà mc dc bên sông.

Lúa đen mưa nh nhô đơm nhánh,

Rong ướt mưa tuông lúa chín đng.

Nhn núp v đê nhanh v cánh,

Trâu nm ghnh ướt ngp vô đng.

Mùa xum xê lúa mang bu rượu,

Che nón rượu ghe my lão nông.
HỒ NGUYỄN (16-10-17

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét