Tôi đi thi THĐNC 1960 - Pham Hòa

Kể lại câu chuyện nầy để nhớ về quá khứ.

Năm 1956,sau khi đậu bằng Tiểu học,tôi thi vào trường TH.Tây Ninh và đậu hạng 32 trong số 200 học sinh.
Bọn tôi là khóa thứ 2,khóa đầu mở năm 1955,cũng chọn 200 HS nhưng lúc đó trường chưa xây,các anh chị phải học nhờ trường Tiểu học Tây Ninh.
4 năm trôi qua ,1960 tôi phải dự thi và  phải  đậu  bằng bằng TNĐNC nếu muốn  vào trường công học lên nữa.
Hội đồng thi cho các tỉnh Tây Ninh,Biên Hòa...đặt tại trường Hồ Ngọc Cẩn (ko biết bây giờ còn tên đó không) gần chợ Bà Chiểu.
Tôi là người gốc Bắc, sống ở Tây Ninh với bà nội và mẹ từ lúc nhỏ không có nội ngoại nên ít bao giờ rời khỏi cửa  nhà của mình. Đi xa nhất là đến xóm Cây Chò cách nhà tôi ở khoãng hơn 5km để thăm những bà con đồng hương" Bắc kỳ" đang sống bằng  nghề trồng rau,chôm chôm,sầu riêng tại đây.Tại nơi nầy tôi được ăn sầu riêng,chôm chôm thỏa thích,ra ruộng mò cua, câu cá cùng với các anh chị trong xóm
 Hè năm tôi sắp lên đệ tứ (1959) ,anh Đào Phú Hữu,tên ở ngoài là anh Be , con bác Bảy hớt tóc ở sát bên nhà ,mới cưới vợ là cô giáo ở gần nhà tôi,anh hỏi và biết tôi sắp thi THĐNC mà ko biết Saigon là chỗ nào nên anh nói hôm nào anh chị dọn nhà sẽ cho tôi đi thăm Saigon cho biết.
Tôi đi SG với vợ chồng anh Be và ở tại nhà anh chị là 1 căn phòng phía sau tòa soạn báo "Cách Mạng Quốc Gia'(hình như của đạo Cao Đài) ở 55 bis  đường Hồ Xuân Hương (cũ). 
Tôi ở. Saigon 2 ngày , 1 đêm. Chiều  đến,tôi ra trước nhà ngắm xe cô qua lại ...đông đúc làm sao,khác hẳn nơi tôi sống.
 Anh Be cũng bận việc trong tòa báo suốt ngày,ko đi đâu. Buổi tối  đó, anh dẫn tôi   dạo phố Trung tâm Saigon,tôi được anh Be cho vào thưởng thức kem Pôle Nord .Trưa hôm sau,anh chị đón xe đò quen trả tôi về lại nhà...
Rồi kỳ thi THĐNC cũng đến...Thầy cô dặn dò mọi thứ và thí sinh trường THTN phải tự túc về SG.
Tuy không phải là HS trường Lê văn Trung (ở cửa số 7,ngoại ô Tòa Thánh Cao Đài Tây Ninh) nhưng năm đó tôi được lên xe chỡ HS nghèo Lê văn Trung về SG dự thi.
Đây là nổ lực đáng quí của hội Phụ Huynh trường  Lê văn Trung mà đứng đầu là "cậu hai Líp" (hình như  là Philipe- tên Pháp-  nhưng bà con trong xóm gọi tắt cho gọn).Cậu hai và hội lo cho thí sinh  nghèo 2 xe đò và chỗ ở  miễn phí tại SG trong thời gian dự thi.
Các bạn khác được  cho ở nhờ trên lầu 1, căn nhà rất lớn  mới xây  trước chợ bà Chiểu, ngay trước cổng trường thi.Nam ,nũ riêng.Ăn uống thì xuống dưới  đất  là có các quán cơm bình dân.,băng qua đường là trường Hồ Ngọc Cẩn,rất tiện.
Về bài thi : Các môn Toán,Việt văn...tôi không sợ.Riêng Pháp văn là ngoại ngữ phải dịch 1 bài, trả lời mấy câu hỏi và viết 1 bài luận ngắn.
Tôi nghe thầy PV kể lại,năm 1959,đề Pháp Văn  ra là hãy tả lại 1 quán trọ {auberge ).Thật là quá khó... HS là từ vùng quê,đâu có biết auberge là gì nên có  bạn  lầm lẫn   với trái cà (aubergine}.Thế là rớt..Thầy dặn phải xem cho kỹ đề.
Bài dịch ra tiếng Pháp  năm đó mở đầu bằng câu : Sinh trong thời đại nguyên tử,vô tuyên truyền hình....Cha mẹ ơi , bị hai chữ nầy là chết chắc.,nguyên tử thì biết là atome.....nhưng vô tuyến truyền hình thì chỉ thấy trong sách thôi chớ có bao giờ thấy ở ngoài đời đâu ,dĩ nhiên là không biết tên  tiếng Pháp là gì...
Tôi lay hoay với  danh từ đó   đến hết giờ lúc nào không hay, (cũng không có đồng hồ đeo tay để xem giờ),cuối cùng nộp bài giấy trắng nhiều hơn chữ...Ra ngoài,nghe bạn bè chắc nịch: không biết chữ đó thì bỏ trống làm câu khác,tôi chỉ còn biết "giọt lệ tuôn rơi ".

Nhưng  năm đó còn có tổ chức  thi đợt 2, cách đó hơn 2 tháng . Rút kinh nghiệm lần thi trước cộng với hai tháng hè học "quên nghỉ..." Tôi  đã qua kỳ thi nầy  dễ dàng.Tôi còn nhớ tỷ lệ đậu ở hội đồng thi đó theo các báo  : kỳ 1 là 8%,kỳ 2 :13,5%
Kết quả thi được đọc trên Đài Phát Thanh  Saigon nhiều lần nên thí sinh có thể  tìm nghe nhờ tại nhà ai có radio.Rồi nhà trường cũng lấy kết quả và niêm yết tại trường...
Thời gian  qua,nay đã 54 năm.Thầy Cô, bè bạn  nhiều người đã đi xa,thành người Thiên cổ nhưng nhớ lại những kỷ niệm xưa,lòng thật ấm áp. 
Không có gì diễn tả được  tấm lòng   Thầy Cô ,ân nhân,bạn bè xưa,những người đã mang tới cơ hội học tập cho những đứa bé nghèo như tôi ...mà ko đòi hỏi đáp trả...