Covid-19: Nên cẩn thận với những “liệu pháp thần diệu”

Mai Vân

Virus corona càng hoành hành trên thế giới, các tin đồn, tin vịt về dịch Covid-19 càng nhan nhản trên các mạng xã hội. Trong số này có rất nhiều phương thuốc được cho là “thần dược” chống căn bệnh mà đến nay chưa hề có thuốc chữa, nào là xông hơi, uống nước chanh pha thuốc muối, nào là bôi thuốc mỡ có kháng sinh vào mũi hay dùng thức ăn có nhiều chất kiềm (alkaline)…

Những thông tin loại này rất nguy hiểm vì có thể khiến người ta lơ là các biện pháp phòng ngừa hết sức quan trọng để ngăn chặn đà lây lan của dịch bệnh. Trong loạt bài về chống “fake news”, hãng tin Mỹ AP đã mời các chuyên gia y tế nói rõ thực hư về giá trị những thông tin này và cảnh giác mọi người.

Xông hơi bằng nước muối và vỏ cam không chống được Covid-19

Hiện nay, một tin đồn đang lan truyền rất mạnh trong cộng đồng người Việt vì liên quan đến một phương thức chữa cảm truyền thống: Xông hơi có thể giúp ngăn ngừa, thậm chí chữa khỏi bệnh Covid-19. Theo lập luận này, bệnh do virus corona gây ra chẳng qua chỉ là một dạng cảm cúm, thậm chí còn nhẹ hơn cả cúm thường hay cúm mùa, do vậy ở giai đoạn đầu, xông hơi hoàn toàn có thể cho phép chữa khỏi.

Trong bản tin ngày 24/03/2020, hãng AP đã phân tích “bí quyết” đã được lan truyền, theo đó nước xông phải được nấu với muối và vỏ cam để có hiệu quả ngăn ngừa hoặc chữa khỏi bệnh Covid-19.

Theo AP, hình ảnh, video và bài viết lưu hành rộng rãi trên Facebook và Twitter về “liệu pháp” xông bằng nước đun sôi với muối, vỏ chanh, thậm chí với nhiều nguyên liệu khác, như hành tây xắt nhỏ, tinh dầu…, đã nhận được hàng ngàn lượt xem.

Hơi nước có thể làm dịu triệu chứng, song không diệt được virus

Đối với AP, mọi người không nên ngộ nhận: Hơi nước có thể giúp làm dịu các triệu chứng của virus, như làm dịu màng nhầy của mũi hoặc cuống họng nhưng không thể tiêu diệt virus corona, ngăn chặn việc lây nhiễm hoặc chữa khỏi khi đã phát bệnh.

Bác sĩ Albert Rizzo, thuộc Hiệp Hội Phổi Hoa Kỳ (American Lung Association) cho rằng xông có thể hữu ích, nhưng không nên được xem như là phương pháp chữa trị virus.

Các bài đăng trên mạng cho rằng nhiệt từ hơi nước cũng sẽ tiêu diệt con virus, nhưng tiến sĩ William Schaffner, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại Học Vanderbilt, bang Tennessee (Hoa Kỳ), cảnh báo rằng “một chút hơi nước ấm sẽ không thể diệt các con virus corona”.

Chuyên gia này hóm hỉnh lưu ý thêm: “Mọi người cần phải rất, rất cẩn thận khi xông, vì vô số các sự cố có thể xẩy ra khi ta đứng trên một nồi nước sôi”.

Việt Nam cũng bác bỏ lập luận xông hơi diệt được Covid-19

Tại Việt Nam, trang thông tin Dân Sinh ngày 07/04 cũng trích dẫn lương y Bùi Hồng Minh, phó chủ tịch Hội Đông Y Ba Đình (Hà Nội) cho rằng “Xông hơi có tác dụng giải cảm đặc biệt hiệu quả… giúp giãn nở mạch máu, lưu thông khí huyết, thúc đẩy đào thải khí độc ra ngoài…”.

Theo chuyên gia Đông Y này: “Tác dụng tuyệt vời của xông hơi không phải là lời minh chứng cho việc chữa khỏi bệnh Covid-19, dù chỉ là ở dạng nhẹ… Liệu pháp xông hơi có làm giảm được các triệu chứng của Covid-19 hay không cũng chưa có nghiên cứu khoa học nào nhận định hay chứng minh. Do đó, chúng ta không nên tùy tiện xông hơi, với suy nghĩ có thể chữa khỏi bệnh Covid-19, cũng như coi đây là phương pháp phòng chống bệnh hiệu quả”.

Uống nước nóng, chanh và thuốc muối không chữa được Covid-19

Một fake news khác cũng được AP "giải độc" ngày 02/04: Israel hoàn toàn không có người tử vong vì virus corona, bởi vì người dân ở đấy được chữa trị bằng cách cho uống nước nóng pha với chanh và thuốc muối (bicarbonate de soude hay baking soda) vào ban đêm.

Theo AP, đây đúng là tin vịt trên hai điểm: Israel đã có đến 65 trường hợp tử vong tính đến 07/04, trong lúc giới y tế nước này khẳng định không hề có loại liệu pháp như kể trên.

Tiến sĩ Shira Doron, bác sĩ chuyên khoa về bệnh truyền nhiễm và dịch tễ học tại Trung Tâm Y Khoa Tufts, một bệnh viện nổi tiếng tại Boston, bang Massachusetts (Hoa Kỳ) xác định rằng bà không thấy có phương thuốc thảo dược nào cho bệnh Covid-19, và hơn nữa, trên nguyên tắc, mọi liệu pháp chữa trị hay dự phòng, đều phải trải qua các thử nghiệm lâm sàng trước khi được áp dụng.

Thuốc mỡ có kháng sinh không hiệu quả với Covid-19

Một “mẹo” ngừa virus corona khác cũng đã được AP chứng minh là sai lạc, hôm 02/04. Đó là bôi một lượng nhỏ thuốc mỡ kháng sinh như mupirocin bên trong mũi, thuốc mỡ có tác dụng tiêu diệt bất kỳ vi trùng truyền nhiễm nào khi hít thở, cho nên con virus corona sẽ bị triệt hạ trước khi vào được trong phổi.

Theo AP, thuốc mỡ chứa kháng sinh sẽ không diệt được được virus gây bệnh Covid-19, vì lẽ kháng sinh chỉ “giết” được các loại vi khuẩn hay vi trùng, chứ không hề có tác dụng với các loại siêu vi (hay virus) như trong trường hợp con virus Sars-CoV-2.

Tiến sĩ Carrie Kovarik, phó giáo sư chuyên khoa da liễu tại Đại Học Pennsylvania (Hoa Kỳ), cho biết là chất mupirocin có thể được sử dụng trong mũi của những bệnh nhân bị nhiễm các loại vi khuẩn như Staphylococcus aureus, MRSA, nhưng không phải là thuốc kháng virus, và không có hoạt tính chống lại virus.

Bác sĩ Daniela Kroshinsky, giám đốc khoa da liễu nội trú tại Bệnh Viện Đa Khoa Massachusetts (Hoa Kỳ), cũng cùng quan điểm và cho rằng: “Các bước quan trọng nhất để ngăn ngừa nhiễm virus gây bệnh Covid-19 là tránh tiếp xúc gần, rửa tay sạch và tránh đưa tay lên mặt”.

 Nguồn: //www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20200408-covid-19-n%C3%AAn-c%C3%A2%CC%89n-th%C3%A2%CC%A3n-v%C6%A1%CC%81i-nh%C6%B0%CC%83ng-li%C3%AA%CC%A3u-pha%CC%81p-th%C3%A2%CC%80n-di%C3%AA%CC%A3u  

( Ngọc Diễm chuyển )