Chuyện Thế Giới Trong Tuần
Thứ Hai 23/12/2019
Một tổ chức Phi Chánh Phủ (NGO) lớn nhất trên thế giới đã bắt buộc phải mở cuộc duyệt xét nội bộ về chuyện cho vay tiền tại quốc gia nghèo nàn Sierra Leone, sau khi tìm thấy có số nhiều người vay còn mang số nợ quá lớn và có tin họ phải đến báo cáo với cảnh sát địa phương về tình cảnh không thể trả nổi.
Theo sự điều tra của tờ Guardian về chương trình cho vay dễ dàng của tổ chức Brac, thì nhân viên của họ đã không giải thích được một cách đầy đủ, rõ ràng các điền kiện vay cho người vay tiền hoặc không bảo đảm là họ có khả năng chịu mức lời cao. Brac, một tổ chức NGO, chuyên cung cấp dịch vụ tài chánh cho người nghèo đói, Brac hiện có khoảng 5,6 triệu người vay tiền của họ trên khắp thế giới, hầu hết 90% người này là phụ nữ. Tới tháng 5 năm 2019, tổ chức Brac Sierra Leone có tổng số tiền cho vay khoảng 5 triệu Mỹ kim và 46 ngàn người vay.
Brac, trên trang mạng điện tử, nói rằng mức lời định cho số tiền cho vay ở Sierra Leone là mức lời thả nổi lên xuống, tuy nhiên mức lời của Brac là 33%, cao hơn so với các tổ chức cho vay khác trong nước là 22%, người vay phải trả góp số tiền từng kỳ ngay tuần lễ đầu sau khi nhận được số tiền mình muốn, số tiền này là những số tiền nhỏ nhưng nó đã mang lại gần 85% cho quỷ cho vay của Brac. Lợi tức trước khi trừ thuế năm 2017 của Brac Sieera Leone khoảng 700,000 Mỹ kim. Tờ Guardian phỏng vấn 30 người phụ nữ đã vay tiền, gần hơn một chục người ở là con nợ của Brac Sierra Leone, có hai người cho biết họ không hiểu hoàn toàn lịch trình trả góp do đó đã trả không đúng thời hạn, có nghĩa là số nợ tự động tăng lên ngày càng nhiều, một số nói họ, vì thế hoặc là cảnh sát đã đến nhà điều tra hay họ bị giữ ở trạm cảnh sát sau khi không trả tiền kịp thời. Nhiều người còn nói thêm đã phải hối lộ cảnh sát 5 Mỹ kim để không bị cảnh sát làm khó dễ hạch hỏi.
Bridget Dougherty, người trưởng nhóm phụ trách chương trình cho vay của tổ chức Brac Quốc Tế cho biết đã hoàn tất cuộc điều tra nội bộ vừa qua về các vụ than phiền đó và sẽ thông báo việc này cụ thể với nhân viên của Brac ở Sierra Leone. Theo Dougherty, họ sẽ không tiết lộ bản kết quả điều tra cho công chúng bên ngoài, họ đang huấn luyện nhân viên, quyết toán và xem xét sổ sách kế toán mọi sự điều hành công việc nhằm tối thiểu hóa các trục trặc như đã xảy ra vừa qua, do đó không có gì bình luận thêm nữa về sự việc này.
Sia Mansaray, vay số tiền khoảng 75 Mỹ kim từ Brac, trong nhiều năm qua bà đã khốn đốn, vất vả nuôi 5 đứa con với số tiền chừng 2 Mỹ kim một ngày mà bà kiếm được từ công việc đập đá tại khu đá Koidu, một thị trấn phía đông Sierra Leone, bị chồng bỏ khi ông này đi lên thủ đô Freetown tìm việc làm và không bao giờ trở lại. Một nhân viên cho vay của Brac đến gặp Mansaray ở chỗ làm, lương định tình hình tài chánh của bà, được bảo là bà có thể vay một số tiền nhỏ, với mức lời 30%, trả góp mỗi tuần 4 Mỹ kim trong vòng 6 tháng. Với số kiếm được chừng 14 Mỹ kim một tuần, chạy đôn chạy đáo việc chi xài cho tiền học phí con cái, tiền ăn uống, tiền mướn nhà, không lâu sau bà Mansaray bắt đầu không trả được kịp tiền góp mỗi tuần.
Bà lại đi vay thêm một số tiền từ nhóm cho vay Lapo, là một tổ chức tài chánh khác của Nigeria, làm việc với Ngân hàng Phát triển Phi châu, để thanh toán số nợ còn thiếu ở Brac nhưng không làm được, Mansaray túng làm liều chạy đi vay lần thứ ba từ một nhóm cho vay ở địa phương mong là trả được hai phần nợ trước, cuối cùng bà cũng không trả được cái nào và số tiền nợ tổng cộng đã lên tới 273 Mỹ kim. Cả hai Brac và Lapo đã trình báo sự việc này cho cảnh sát Sierra Leone, Mansaray than vản “mấy chỗ cho vay này biết bà rất nghèo, làm sao bà cũng như những người có hoàn cảnh như bà trả góp mau lẹ cho được, tiền vay thì nhỏ mà mức lời quá cao”. Con cái bà hiện không còn đi học vì bà không kiếm đâu ra tiền xe hay tiền ăn trưa, không còn cách nào hơn, đám nhỏ cũng theo bà ra núi làm nghề đập đá.
Cách thức cho vay dễ dàng, bên ngoài hệ thống ngân hàng chánh thức được xem là “viên đạn màu bạc” giúp chấm dứt số phận nghèo nghiệt ngã lại trở thành một việc không như họ nói, các tổ chức cho vay hiện thời đã bỏ lại sau lưng con đường dài nợ nần chồng chất cho những người nghèo nhất trên thế giới trong khi đó lại mang đến số lợi tức kếch xù cho họ. Theo Bruce Martinez, một người làm việc với Kiva, một tổ chức hổ trợ tài chánh cho Brac ở Sierra Leone, việc cho vay kiểu này xem ra là thứ nợ trả hàng ngày, chứ không có gì gọi là có hiệu quả tốt”. Nhóm Brac Sierra Lenone lên tiếng bảo vệ việc ấn định mức lời cao và thời hạn trả góp nhanh của họ, một trong số giám đốc điều hành chương trình cho vay nói những điều kiện đó cần phải có vì việc thất thu có thể xảy ra từ các người đàn bà nghèo khó. Văn phòng của hiệp hội các tổ chức tài chánh ở Sierra Leone nói rằng, mức lời tại nước này khá cao vì tình trạng kinh tế yếu kém và nạn lạm phát tăng lên hàng năm. Brac phủ nhận việc họ liên lạc với cảnh sát về chuyện trả nợ không đúng hạn kỳ của người vay như nói trên.
Nhưng nhiều nhân viên của Brac, không cho biết tên, nói là rất bình thường việc họ báo cáo với cảnh sát sau một tháng không nhận được tiền trả góp từ con nợ, cảnh sát can thiệp sự việc, họ sẽ tạm bắt giữ người chưa trả tiền, dẫn đến trạm cảnh sát, ai đó là thân nhân sẽ tới, ký biên bản là sẽ trả ngay để người đó được trả tự do. Người phát ngôn của nhóm Lapo khẳng định, số tiền cho người phụ nữ vay không phải là “nợ trả hàng ngày” mà là để giúp cho việc buôn bán và các loại thương mại nhỏ, cải thiện cuộc sống, chỉ trả lại trong khoảng thờ i gian nào đó, Lapo cũng luôn xem xét mọi yếu tố chắc chắc cần có để quyết định trước khi cho những người phụ nữ vay tiền. Sorie Bangura, giám đốc của nhóm cho vay Lapo ở thị trấn Makeni, phía bắc Sierra Leone xác nhận, họ đang làm việc với cảnh sát ở đây về chuyện này, và thêm là cảnh sát chỉ có thể quấy nhiểu con nợ nhưng không giam giữ. Phát ngôn nhân của cảnh sát, Brima Kamara cho biết họ chỉ can dự vào việc tranh chấp nợ nần để hòa giải cho người dân chứ không bắt giam ai cả.
Văn phòng cho vay Kiva đã tạm ngưng liên hệ với tổ chức Brac Sierra Lenone vì những bất đồng xảy ra trong tiến trình quyết toán nội bộ khác. Để trả lời các cáo buộc do báo chí đưa ra, Kiva đã cho một thành viên của văn phòng đi diều tra, tìm thấy tổ chức Brac đã sắp xếp nhiều buổi huấn luyện cho nhân viên thực tập công việc đòi nợ để giúp họ đoan chắc rằng, chính sách cho vay được áp dụng một cách đồng nhất tại các chi nhánh của Brac ở Sierra Leone. Không có một người đàn bà được phỏng vấn nào về vụ này đã vay tiền từ Kiva do Brac yểm trợ. Đồng thời Kiva cũng chấm dứt liên hệ với nhóm Lapo năm 2012.
Abibatu Kamara, một trong mấy người bạn thân của bà Mansaray, và là người cũng vay tiền với Brac, nói cảnh sát đã tới nhà bà, 6 tháng sau khi bà không trả góp nợ được đúng hạn kỳ, tổ chức cho vay Brac đã đối xử với bà hết sức hống hách, theo bà, Brac là tổ chức xấu nhất, họ không bao giờ chịu hòa giải, họ sẳn sàng bắt con nợ bỏ tù. Chuyện cho vay với số tiền nhỏ dễ dàng kiểu này không có lợi ích gì hết nhưng bà cần phải ăn, con cái bà cần phải ăn, vậy thì cho rằng bà và những người đàn bà nghèo khổ ở đất nước này phải làm gì đây, cho nên đành cắn răng làm kiếp con nợ, và không biết sẽ mang kiếp con nợ cho đến bao giờ.
Thuyên Huy
Thứ Hai 23.12.2019
Thuyên Huy kính chúc quý thính giả chương trình tiếng Việt của đài phát thanh FM 974 một mùa Giáng Sinh bình an và một năm mới Dương lịch 2020 tràn đầy hạnh phúc, thật nhiều may mắn.
Xem CCTG 17/12/2019 :Đông Hồi: Muốn Nhưng Thà Ở Lại Cox’s Bazar Chứ Không Về Miến Điện
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét