Cách ráp vần chữ Việt dễ và ngắn gọn nhất
*Phương pháp đánh vần chữ Việt chia làm ba giai đoạn:
1) Giai đọan: I -Chúng ta phát âm mẫu tự tiếng Vệt là: a, b (bê), c (xê) , d (dê), đ (đê), chữ ch, chúng ta phát âm là (xê hát).......
Thỉ dụ: chữ: ‘nga’ chúng ta đánh vần là: anh-giê-a ‘nga’. Chữ ‘cha’ chúng ta đánh vần là: xê-hát-a : ‘cha’. Chữ: ‘nghiêm’ chúng ta đánh vần là: anh-giê-hát-i-ê-m ‘nghiêm’ Cách đánh vần nầy dài dòng, rắc rối cho các em học chữ Việt, là cách đánh vần khó nhất.
2) Giai đoạn: II -Do cách đánh vần chữ Việt thời Pháp thuộc khó cho trẻ em học chữ Việt, nên sau thời Pháp thuộc, “BỘ GIÁO DỤC” bỏ cách đánh vần nầy, Bấy giờ chúng ta không còn phát âm chữ cái như thời Pháp thuộc, mà đọc chữ cái là: a, b (bờ), c (cờ), l (lờ).... Chữ ch đọc là (chờ), chữ: tr: đọc là (trờ), chữ ‘ng’ đọc là (ngờ ‘đơn’), chữ ngh (ngờ ghép, đọc ‘ngờ’ như ‘ngờ đơn), chữ ‘kh’ đọc là (khờ), chữ ‘ph’ đọc là (phờ).... Ở giai đoạn nầy, chúng ta cũng không còn đánh vần nguyên chữ mà phân tách vần riêng rồi ghép với phụ âm. Thí dụ chữ: ‘ngoại” chúng ta không còn đánh vần anh giê o-a-i, ng-o-a-i nữa. Chúng ta dạy vần oai rồl ghép chữ ng với vần oai. Ta có: ng oai=oai=ngoại. ngoan=ng-oan=ngoan. (Phương pháp nầy ta vẫn phải học 41 vần khó như: uê, oa, oai, oan, oăc, uya, uyên, oăc, oăn, oap..) Phương pháp đánh vần nầy Bộ giáo dục gọi là:
PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH VẦN TỔNG HỢP
3) Giai đoạn: III: Năm 1969 BỘ GIÁO DỤC có xuất bản quyển: “Em học vần lớp năm” (là lớp một bây giờ.) Theo sách nầy, BỘ GIÁO DỤC đã bỏ cách ráp vần cũ ở giai đoạn I và 2, mà dạy theo phương pháp thật đơn giản, rất dễ học: “chí dạy vần đơn giản, phân tách chữ và hoà âm” là các em biết đọc tất cả chữ Việt. Phương pháp nầy gọi là:
PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH VẦN:“HỖN HỢP”.
Theo phương pháp đánh vần mới, giáo viên chỉ cần dạy học sinh những vần đơn giản như cách đánh vần ở giai đoạn 2, còn 41 vần khó đọc, khó nhớ không cần dạy, chúng ta chỉ cần mất 10 phút dạy các em phân tách chữ ra làm hai phần (phân tách ngay trước vần đơn giản mà các em đã học), dạy các em phân tách chữ và hoà âm là các em biết đọc chữ Việt. (Xin xem trang 93“Học tiếng Việt1”) Ở Việt nam, trước năm 1969, thầy cô giáo phải dạy năm hay sáu tháng, học sinh mới đọc được chữ Việt. Sau năm 1969, nhờ áp dụng phương pháp ráp vần quý báu hỗn hợp, thầy cô chỉ cần dạy ba tháng là các em biết đọc chữ Việt dễ dàng và viết chánh tả cũng dễ hơn.
* Có nhiều người bạn hỏi tại sao cuốn sách Em học vần lớp năm, Bộ Giáo dục không soạn theo “Mẫu tự a b c” mà soạn chữ i, t, l...–Vì soạn theo cách nầy các em dễ viết, vì chữ i, t, l... là nhữmg chữ dễ viết hơn các chữ khác và khi học xong năm, sáu chữ cái
như là i, t, o, a, c l. Các em có thể đọc được những câu đơn giản như: “Tí có cá to”, hay “Tí có lọ to, Tí có cá lạ”, các em sẽ thích học hơn.
41 vần sau đây chúng ta không cần dạy
(Thay vì thầy cô giáo mất thời gian dạy 41 vần khó đọc, khó nhớ sau đây, thầy cô giáo không cần mất thời gian dạy, chỉ cần mất 10 phút dạy các em cách hoà âm là các em đọc tất cả chữ
Oa (hoa hồng), oe (sức khoẻ), oac (nói khoác), oat (khoảng-khoát), oai (củ khoai), oay (loay-hoay), oach (kế hoạch), oao (kêu ngoao-ngoao), oeo oai (ngoẹo cổ), oem (ngoem-ngoém), oen (cái khoen), oet (khoét lỗ), oam (nước vỗ oàm-oạp), oan (ngoan-ngoãn), oang (khoảng-khoát), oanh (khoanh tay), oăc (dấu ngoặc), oăt (ngoắt tay), oăm (sâu hoắm), oăn (thoăn-thoắt), oăng (liến thoắng), oap (oàm-oạp), uê (trí tuệ), uy (cô Thủy), uơ (thuở xưa), uân (mùa xuân), uâng (bâng-khuâng), uât (che khuất), uya (đêm khuya), uyu (khuỷu tay), uây (khuấy động), uôm (nhuốm bệnh), uyên (họ Nguyễn), uyêt (tuyết trắng), uêch (nguệch-ngoạc), uênh (huênh-hoang), uynh, uych (chạy huỳnh-huỵch), uyt (suýt-soát), uơn (hạ nguơn)
Chú ý: chỉ 41 vần trên mới hoà âm được, còn những vần khảc là vần đơn giản, không hoà âm được, các em phải học.
Những vần đơn giản gồm có:
Ai, oi, ui, ôi, ơi, ưi, ao, eo, ua, ưa, ia, au, iu, âu, êu, ưu, ay, ây, am, im, um, em, om, âm, ơm, ôm, ăm, ap, ep, op, up, ăng, âng, ông, ưng, at, et, it, ot, ut, ăt, ât, êt, ôt, ơt, ưt, an, en, in, an, ân, ên, ôn, ơn. un, ơn, ưn. inh, anh, ênh, ach, ich, êch, iêm, ươp, iêc, ươc, iêng, uông, ương, iêt, uôt, ươc, uôc, iêng, uông, ương, iêt, uôt, ươt, ươt, uôn, ươn, iêu, uôi, ươi, ươu, ya, yu, ynh, yêu, yên, yêt, yt, ich. (Tôi có soạn những vần nầy và bài tập đọc ứng dụng cho mỗi vần, trong cuốn Học tiếng
Việi 1. Xin liên lạc Danh Phan, phone: (832) -455-2598), email: phandanh@hotmail.com
* Những vần sau đây các em không cần học, chúng ta chỉ dạy các em hoà âm: oa, oe, uê, uơ, uy
Thí dụ những chữ:
-Hoa ➔ ho-a=hoa -Khoẻ➔kho-e=khoẻ -Thuỷ ➔thu-y =thuỷ -Huệ ➔ hu-ê=huệ -Thuở➔ thu-ơ =thuơ
* Sau khi thầy cô giáo dạy xong những vần đơn giản như: ao, eo, ôi, iu, iên, iêt, ương, an, ang, ych, yt, ut, it, ươn, ương, yu, yên…Thầy cô giáo dạy các em phân tách chữ ra, (Phân tách chỗ nào? - Trước ngay vần đơn giản mà các em đã học.) Chúng ta chỉ cần 10 phút dạy các em hoà âm là các em đọc được tất cả chữ Việt.
Thí dụ chữ:
-Khoai ➔ kho-ai=khoai - Ngoan ➔ ngo-an=ngoan -Khuya ➔ khu-ya =khuya - Nguệch ➔ ngu-êch=nguệch
-Sau khi phân tách chữ: kho-ai, ta có 2 âm: âm kho và âm ai, ta hoà âm, tức là đọc lên: kho-ai=khoai.
-Sau khi phân tách chữ: ngu-êch, ta có 2 âm: âm ngu và âm êch, ta hoà âm: ngu-êch=nguệch.
Ba bài tập đọc có những vần khó đọc, khó nhớ:
Bài số:1 Đống đất sét
Đống đất choán một khoảnh sân lò gốm. Tí và Mai ngoẹo cổ đứng nhìn. Ông chủ lò ngoắt Tí và Mai lại gần. Ông khoét hai cục đất cho Tí và Mai. Tí khoanh tay thưa: “Cám ơn ông!” Mai bắt chước làm theo anh. Tí lấy ngón tay ngoáy cục đất rồi nói: “Đất nầy nhuyễn quá Mai ơi!”
Một nhóm giáo viên (Em học vần lớp năm)
Cách đọc chữ:
-Choán ➔ cho-an=choán -Khoảnh ➔ kho-anh=khoảnh
-Ngoẹo➔ ngo-eo=ngoẹo -Ngoắt ➔ ngo-ăt =ngoắt
-Khoét ➔ kho-et=khoét -Khoanh ➔ kho-anh=khoanh -Ngoáy ➔ ngo-ay=ngoáy -Nhuyễn ➔ nhu-yên=nhuyễn
Bài số: 2 Trong lò gốm
Mấy người thợ đàn bà loay-hoay vẽ. Một chị lấy cọ khuấy tô nước thuốc. Chị chấm màu quẹt nhoay-nhoáy mấy vòng. Thế là chị vẽ xong cái hoa huệ. Rồi chị đưa cọ bảo Mai vẽ thử. Mai nhoẻn miệng cười chăm chỉ vẽ. Nhưng Mai vẽ nguệch-ngoạc không thành hoa. Tí bắt chước mèo kêu ngoao-ngoao và nói: “Mai vẽ hoa giống mèo quào quá.
Một nhóm giáo viên (Em học vần lớp năm)
Cách đọc chữ:
-Loay➔ lo-ay=loay -Khuấy ➔ khu-ây =khuấy -Hoa ➔ ho-a=hoa -Huệ ➔ hu-ê=huệ
-Nhoẻn ➔ nho-en=nhoẻn -Nguệch➔ ngu-ệch=nguệch -Ngoạc➔ ngo-ạc=ngoạc -Ngoao➔ ngo-ao=ngoao
Bài: 3 Cháu xin về với ba
Hơn tám giờ tối, mưa mới tạnh. Ễnh-ương kêu uềnh-oang khắp vườn. Tiếng hát ru em từ xa vọng lại:
“Chiều chiều lại nhớ chiều chiều,
Bâng-khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đau”
Tí lại ngồi bên cha thỏ thẻ: “Con nhớ mẹ và em Mai quá ba à!” Bác hai Hoằng xen vô trêu Tí: “Khuya nay ba cháu về Sài-gòn, cháu ở lại chơi vài bữa nghe!” Tí thưa: “Cháu xin về với ba!”
Một nhóm giáo viên (Em học vần lớp năm)
Cách đọc chữ:
-Uềnh ➔ u-ênh=uềnh -Oang ➔ o-ang=oang -Khuâng ➔ khu-âng=khuâng -Hoằng ➔ ho-ăng=hoằng -Khuya ➔ khu-ya=khuya
Ghi chú: * Có bạn hỏi: “Học sinh đang học cách ráp vần cũ, bây giờ chuyển qua phương pháp mới: ‘Hỗn hợp’, chúng tôi ngại là khó cho học sinh?
*Xin trả lời: “Không trở ngại gì cả, vì khi dạy theo phương-pháp ráp vần cũ, các bạn cũng phải dạy những vần đơn-giản như phương pháp mới, sau những vần đơn giản, thầy cô còn phải dạy tiếp 41 vần khó đọc, khó nhớ, mất nhiều thì giờ. Theo phương pháp đánh vần ‘Hỗn hợp’, sau khi dạy vần đơn giản như quý vị đã dạy, quý vị chỉ mất mười phút dạy học sinh cách phân tách chữ rồi hoà âm là các em đọc được tất cả chữ Việt. Như vậy càng dễ dàng cho học sinh hơn.
(Học sinh củng rất sung sướng được thầy cô dạy cách đánh vần nầy, vì khỏi khổ công học 41 vần khó đọc, khó nhớ, chỉ học vần đơn giản xong là biết đọc tất cả chữ Việt. Thật là cách đánh vần hay tuyệt vời của Bộ Giáo dục đã tìm ra, chúng ta bỏ quên cả nửa thế kỷ nay!)
Louisville, ngày 17 tháng 7 năm 2019
Hồ thị Đậm
Giáo viên dự lớp Tu nghiệp Sư phm khoá 31, hè năm 2019, tại trường Coastline communinity college CA.
Giáo sư Song Thuận và tác giả.
Mời Xem :
1./ GIỚI THIỆU SÁCH HỌC TIẾNG VIỆT MỚI IN CỦA CGC .HỒ THỊ ĐẬM
.jpg)