Tháng 9 năm ngoái, một phụ nữ ở
Nevada (Mỹ) đã qua đời do nhiễm một loại vi khuẩn kháng tất cả các loại
thuốc kháng sinh hiện hành.
Tháng 8 năm ngoái, một phụ nữ tại hạt
Washoe, bang Nevada, Mỹ phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Bà
được cách ly để điều trị đặc biệt. Một tháng sau, bà qua đời. Kết quả
chẩn đoán cho thấy bà nhiễm vi khuẩn enterobacteriaceae kháng lại kháng
sinh carbapenem (CRE). Đây là loại vi khuẩn kháng tất cả các loại thuốc
kháng sinh hiện hành. Nói cách khác, hiện chưa có phương pháp tối ưu để
diệt trừ loại vi khuẩn này.Vụ việc này được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ CDC báo cáo hôm thứ 5 (13/1) vừa qua, cho thấy vấn nạn đang ngày càng gia tăng của hiện tượng kháng kháng sinh [1]. Hiện tượng này được dự đoán sẽ tước đoạt tính mạng của 10 triệu người vào năm 2050
“Điều
này rất đáng lo ngại. Chúng ta đã dựa dẫm quá lâu vào việc chỉ phát
triển các loại kháng sinh mới, và mới hơn nữa.Nhưng rõ ràng các vi khuẩn
này thường có thể phát triển đặc tính kháng thuốc nhanh hơn việc phát
triển các loại thuốc mới”, TS Alexander Kallen, một nhân viên y tế tại
CDC nhận định.
Một phần
nguyên nhân là do cần nhiều thời gian hơn để phát triển các loại thuốc
kháng sinh mới. Không chỉ vậy, nhiều hãng dược phẩm lớn, chủ yếu đã
ngừng phát triển các loại thuốc kháng sinh mới. Lấy ví dụ vào năm ngoái,
Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ FDA đã từ chối một loại kháng
sinh mới điều trị bệnh viêm phổi do vi khuẩn của hãng Cempra,
gọi là solithromycin, với lý do có quá ít thông tin về ảnh hưởng của
thuốc với gan. Nếu muốn thử nghiệm bổ sung, cần tiến hành trên 9.000
người.
Tại sao lại quá khó để các loại thuốc kháng sinh mới được phê chuẩn
Rất khó để các loại thuốc kháng sinh mới được phê chuẩn.
Lấy ví
dụ, hãng công nghệ sinh học Paratek hiện đang nghiên cứu một loại thuốc
kháng sinh mới gọi là omadacycline. Cho đến nay, quá trình phê chuẩn đã
mất gần 2 thập kỷ.
“Phải
sau 21 năm đầu tư … chúng tôi mới có các số liệu then chốt. Tính từ lúc
loại thuốc mới được thử nghiệm trên người cho đến khi trên lý thuyết nó
có thể được đưa ra thị trường, phải mất đến 15 năm”, Chủ tịch hãng
Paratek TS Evan Loh nói.
Vậy tại
sao cần nhiều thời gian đến vậy? Một phần vấn đề là thuộc phạm trù của
khoa học thuần túy: cần kiểm định các hợp chất khác nhau để xác định
loại thuốc kháng sinh nào có hiệu quả, và quá trình này cần thời gian.
Đồng thời, hãng dược tiến hành thử nghiệm phải duy trì được tài chính ổn
định.
Nếu được
phê chuẩn, loại thuốc mới của Paratek có thể được bổ sung vào vào phác
đồ chống lại vi khuẩn kháng thuốc, vốn trở nên trọng yếu khi ngày càng
nhiều ca tử vong do vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh xuất hiện.
“Vào
thời chưa có thuốc kháng sinh, người ta chết khi chưa đến 30 do nhiễm
khuẩn. Liệu bạn có thể tưởng tượng được viễn cảnh chúng ta quay trở lại
tình trạng khi đó? Từng có thời chúng ta bắt kịp [việc phát triển kháng
sinh để đối phó với sự phát triển của vi khuẩn]. Hiện chúng ta đang tụt
lại đằng sau. Và nhóm thuốc kháng sinh nên phải được đưa ra để chống lại
những vi khuẩn này lại không có ở đó”, giám đốc thương mại Paratek ông
Adam Woodrow nhận định.
Chú thích:
[1] Hiện
tượng kháng kháng sinh xảy ra khi mầm bệnh hay vi khuẩn không bị diệt
bởi thuốc kháng sinh, chúng vẫn tồn tại, sinh sản ra những thế hệ con
cháu không nhạy ( sensible) với 1 hay với nhiều loại thuốc kháng sinh nào đó .
Quý Khải (theo Business Insider)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét