Bài 10 : GIỜ DẬU - Thơ thời Tây Sơn,của Trương Quỳnh Như/ Ngân Triều chú giải

                                           Giờ Dậu từ 17-19g, Google.

Dậu về buổi tối, tủi duyên thầm,
Bỗng thấy ai như… đã lại nhầm!
Rắp hỏi người Hàn[1], sao quạnh bếp?
Nào ai nàng Mạnh [2]chẳng bưng mâm?
Cợt cười mấy truyện, không đề hoạ,
Ca đọc ba câu, vắng tiếng tăm[3].
Chợt tỉnh, tâm tình năn nỉ vậy,
Đèn xanh, chong bóng [4]ngại không nằm.
Nguồn: Trang thơ Trương Quỳnh Như. Thi Viện.

Bản chữ Nôm, Ngân Triều soạn:

𣇞酉

酉衛𣇜𣋁悴緣忱

俸𧡊埃如㐌吏𢗖

𢘮𠳨𠊚寒牢縈灶

芾埃娘孟丕挷盤

恄唭貝傳空題和

歌讀𠀧句咏㗂吣

秩醒心情噒呢丕

畑赬炵𣈖碨空𦣰

*Diễn ý nghĩa bài thơ:Giờ Dậu, 17-19g, tối rồi, lòng tự cảm tủi duyên thầm,

Bỗng thấy ai đó như…mà không phải.

Muốn hỏi người vào Tết Hàn thực, sao quanh bếp lạnh tanh,

Nàng Mạnh đâu rồi sao chẳng bưng mâm.
Xem sách, cười đùa nội dung mấy truyện, không thể viết lời bình hay họa lại,

Ngâm đọc dăm ba câu thơ,vẻ chán chường.

Chợt nghĩ  nỗi niềm, thân phận và tự an ủi,

Đối bóng với ngọn đèn xanh,  cứ trơ vơ …
*

Ngân Triều diễn cảm, phóng tác thơ:

Giờ Dậu,

Giờ Dậu tối rồi, nghe tủi thêm,

Kìa trông  ai nhỉ…chẳng ai  quen!

Hàn ư bếp lạnh, sao không lửa?

Nàng Mạnh mâm đâu, chẳng dọn lên?

Xem sách cười đùa không thể họa,

Ngâm thơ ngẫu hứng thấy buồn tênh.

Cánh hồng vương vấn bên trời nhớ,

Đối bóng đèn xanh đắng mối duyên.
*
Lời bình:Cho hay:

”Từ phen đá biết tuổi vàng,

Tình càng thấm thía, dạ càng ngẩn ngơ”
ĐTTT, Nguyễn Du, câu 363-364.
*****

[1]Người Hàn, 𠊚寒, người ta ăn Tết Hàn thực, ăn lạnh để tưởng nhớ Giới Tử Thôi, trung thần phò vua lâm nạn, lóc thịt vua ăn, vua vô tình quên nghĩa cử ấy. Khi nhớ ra, tìm mời, Giới Tử Thôi cõng mẹ vào rừng trốn, vua cho đốt rừng, Giới Tử Thôi không ra, chết cháy. Vua truyền dân ăn Tết Hàn thực, nấu bếp từ ngày trươc, ngày hàn thực không nấu bếp, để nhớ ơn.

[2]Nàng Mạnh: 娘孟 là nàng Mạnh Khương 孟羌, có chòng đi lao dịch xây Vạn Lý trường thành,nàng vạn lý tìm chồng, biết bao nhiêu gian khổ, tìm được xương cốt chồng và chết theo chồng, được người đời bấy giờ cảm phục.

[3] Vắn tiếng tăm: 咏㗂吣, ý nói không muốn đọc, vì phiền não chuyện lòng.

[4]Chong bóng: 炵𣈖, chong đèn nhìn bóng mình, cô đơn, lẻ loi, sầu tư.

Xem lại :Bài 9 : GIỜ THÂN