Những viên thuốc bổ sung canxi không hề giúp ngăn ngừa gãy xương

Tác giả: Gabe Mirkin, www.drmirkin.com | Dịch giả: Kim Xuân

Những thực phẩm giàu canxi (Ảnh: Flickr Creative Commons)

Theo một số nghiên cứu, thừa canxi trong cơ thể có thể dẫn đến một số bệnh, như đau tim hoặc sỏi thận. Để giúp xương cứng, các nhà nghiên cứu khuyên bạn nên tập thể dục nhiều hơn và đầy đủ vitamin D, nguồn tốt nhất là từ ánh sáng tự nhiên.
Hai báo cáo nghiên cứu mới đã đánh giá 59 và 50 trường hợp và nhận thấy rằng việc bổ sung canxi hoặc dùng thực phẩm giàu canxi đều không ngăn ngừa gãy xương.
Một bài xã luận đăng trên Tạp chí Y học của Anh (British Medical Journal) cho rằng, mặc dù có bằng chứng không thể chối cãi về việc dư thừa canxi không ngăn ngừa được việc gãy xương, nhưng rất lạ là nhiều tổ chức y tế và y tế cộng đồng vẫn khuyến cáo nên dùng liều bổ sung canxi.
Tác giả của bài xã luận cho biết: “Lợi nhuận của ngành công nghiệp toàn cầu về thuốc bổ sung có vai trò ở đây … Các nhà sản xuất đều tham lam và có một xu hướng nỗ lực nghiên cứu vì tiền (cùng với uy tín trong học thuật), thay vì đi theo một con đường được xác định bởi nhu cầu của bệnh nhân và của công chúng”.
Ví dụ, Hội đồng Thực phẩm và dinh dưỡng (Food and Nutrition Board -FNB) của Viện Y học thuộc Viện Hàn lâm Quốc gia khuyến nghị 1.200 mg canxi mỗi ngày cho những người ở độ tuổi trên 50 năm, đây là một lượng lớn không hợp lý cho mọi lứa tuổi.
Ba năm trước đây, United States Preventative Services Task Force đã có một đề nghị, dựa trên bằng chứng, cho rằng phụ nữ ở giai đoạn sau mãn kinh không nên sử dụng các chất bổ sung canxi hàng ngày.
Các nghiên cứu tại Thụy Điển cho thấy những người uống loại sữa giàu canxi nhất lại tăng nguy cơ gãy xương và chết yểu.

Tác dụng phụ của những viên bổ sung canxi

Do quảng cáo dày đặc, nên nhiều người cảm thấy cứ nạp canxi vào là tốt, hoặc ít nhất là nó sẽ không gây ra bất kỳ tác hại nào. Tuy nhiên, quá nhiều canxi có thể có những tác dụng phụ nguy hiểm. Lượng canxi dư thừa có thể tích tụ trong động mạch, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim; trong thận, làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận; trong dạ dày, làm tăng  nồng độ acid và tăng nguy cơ chảy máu dạ dày trong trường hợp loét cấp tính; trong ruột, gây táo bón nặng.

Bổ sung canxi hoặc dùng thực phẩm giàu canxi đều không ngăn ngừa gãy xương. (Halfpoint/iStock)

Hàm lượng canxi cao trong máu có thể gây ra chóng mặt, buồn nôn, nôn, lú lẫn và lên cơn. Canxi có thể tương tác với các thuốc khác như thuốc kháng sinh hoặc thuốc cho bệnh loãng xương, từ đó ngăn chặn sự hấp thụ của các thuốc này vào máu; cũng có thể làm giảm tác dụng của các loại thuốc như thuốc chẹn kênh canxi và thuốc ức chế beta.

Chỉ số canxi mạch vành hoặc Chỉ số Agatston là gì?

Chỉ số Agatston hoặc canxi mạch vành là một xét nghiệm để chỉ ra sự tích tụ của canxi trong các lớp mảng bám bên trong thành mạch của động mạch dẫn đến tim, mức độ tích tụ này được đánh giá bằng cách chụp tia X-quang đặc biệt gọi là chụp CT.
Từ ảnh chụp X-quang thấy được rằng các mảng bám này (chúng gây ra các cơn đau tim) chứa đầy canxi. Vì vậy, mảng bám càng dầy thì nguy cơ phát triển bệnh mạch vành càng cao. Tuy nhiên, xét nghiệm này có thể bỏ qua những “mảng bám trên thành mạch bị viêm” vốn không thể được phát hiện bằng X-quang và có thể được chẩn đoán không chính xác là không có mảng bám. Chỉ số này có thể nằm trong khoảng từ 0 đến 400. Một chỉ số lớn hơn 100 cho thấy bạn có nguy cơ đau tim cao. Chỉ số càng lớn thì nguy cơ đau tim càng cao.
Chúng tôi không khuyên bạn làm xét nghiệm này vì bạn phải tiếp xúc với bức xạ tương đương với độ lớn của 150 tia X tới phổi, và bức xạ từ bất cứ nguồn nào đều làm tăng nguy cơ phát triển ung thư. Bác sĩ của bạn có thể thu được thông tin hữu ích hơn về các nguy cơ cho một cơn đau tim dựa vào xét nghiệm máu hoặc từ các câu hỏi liên quan đến lối sống. Tôi nhắc đến xét nghiệm này vì nó cho thấy sự hiện diện của canxi trong các mảng bám động mạch, điều đó có thể liên quan đến thừa canxi trong chế độ ăn uống hay được đưa bổ sung vào cơ thể. Mối quan hệ này không rõ ràng, nhưng tôi nghĩ rằng có lý do để lo lắng.

Khuyến nghị

Hơn 54 triệu người ở Bắc Mỹ bị loãng xương, là nguyên nhân khiến hơn 30% phụ nữ ở độ tuổi trên 50 bị gãy xương. Tại Mỹ, hơn 12 tỷ đô la được chi tiêu hàng năm cho việc bổ sung canxi mà phần lớn không được kiểm soát, vì vậy không có cách nào để biết nó hiệu quả và an toàn hay không.
Nếu bạn bị loãng xương thì đấy là bằng chứng cho thấy xương bạn dễ vỡ (gẫy xương với chấn thương nhỏ hoặc không có chấn thương), hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ của bạn. Các phương cách tốt nhất để làm chắc xương mà không cần đến  toa thuốc của bác sĩ là những bài tập thể dục, như tập tạ hay sử dụng máy tập tăng cường thể lực; đi bộ, chạy hoặc nhảy múa.
Để giữ cho xương khỏe mạnh, không hút thuốc, tránh ngồi gần những người hút thuốc, hạn chế rượu và nạp đủ vitamin D (mức độ hidroxy vitamin D trong máu cao hơn 50 nmol / L), ánh sáng mặt trời là nguồn vitamin D tốt nhất.
Gabe Mirkin, Bác sỹ Y khoa, hành nghề y  hơn 50 năm. Được cấp phép trong y học thể thao, Dị ứng và Miễn dịch học, Nhi khoa và miễn dịch ở trẻ em. Bài viết này ban đầu được công bố trên trang web  DrMirkin.com.