Tôi có anh bạn có cậu con trai 13
tuổi, hè năm ngoái anh ấy gửi con sang nhà một người bạn bên Đức chơi
một tháng để mở mang đầu óc, tìm hiểu thế giới bên ngoài. Anh bạn tôi
nhờ cô bạn bên đó chăm sóc cậu bé trong khoảng thời gian này. Sau khi
đón cậu bé từ sân bay về nhà, Mary bắt đầu “chăm sóc” cậu bé, sự việc
diễn ra sau đó đã ảnh hưởng tới cả cuộc đời cậu…
Ngay khi vừa về đến nhà, Mary liền nói với cậu bé:
“Cô là bạn của cha cháu, trong khoảng
thời gian một tháng cháu sống ở đây, cha cháu có nhờ cô chăm sóc cháu
nhưng cô muốn cháu ghi nhớ điều này: Cô chăm sóc cuộc sống của cháu,
nhưng không phải là trách nhiệm của cô. Cô không nợ gì cha cháu, cha
cháu cũng không nợ gì cô, vậy nên giữa chúng ta là bình đẳng.
Cháu năm nay cũng đã 13 tuổi rồi, về
cuộc sống cơ bản đều có đầy đủ năng lực rồi. Vậy nên từ ngày mai, cháu
tự ngủ dậy, cô không có trách nhiệm gọi cháu.
Sau khi ngủ dậy, cháu phải tự làm đồ ăn
sáng, ăn xong thì tự mình rửa chén bát sạch sẽ để vào chỗ cũ, vì cô sẽ
không rửa chén bát hộ cháu, đấy không phải trách nhiệm của cô.
Còn phòng giặt quần áo ở kia, cháu thay xong tự mang vào đó giặt.
Ngoài ra, ở đây có một tấm bản đồ thành
phố và lịch trình các tuyến xe bus, cháu muốn đi chơi ở đâu thì xem kỹ
rồi quyết định. Nếu cô có thời gian cô sẽ đứa cháu đi, còn không thì
cháu phải tự tìm tuyến xe bus mà đi, cháu có thể đi chơi một mình.
Nói tóm lại, cháu phải tự mình giải
quyết vấn đề cuộc sống của cháu. Còn về phần cô, cô có cuộc sống của
riêng cô, cô có công việc của mình, hy vọng trong khoảng thời gian cháu
đến đây không gây thêm cho cô phiền phức gì”.
Nuôi dạy con cái nên buông tay vào thời điểm thích hợp
Cậu bé 13 tuổi nhìn Mary không chớp mắt,
nghe một người không cho phép mình gọi bằng cô mà chỉ được phép gọi
bằng tên nói một thôi một hồi, trong lòng không khỏi kinh động. Nguyên
nhân vì ở nhà, mặc dù đã 13 tuổi rồi nhưng mọi thứ đều được bà và cha mẹ
chăm sóc phục vụ tận nơi, cậu chỉ việc ăn và học, đi chơi.
Cuối cùng, Mary hỏi cậu bé nghe có hiểu không, cậu bé đáp: “Đã hiểu rõ rồi ạ”.
Cậu bé nghĩ: “Đúng vậy, điều cô Mary nói
không sai, cô ấy không nợ cha mình, càng không nợ gì mình. Bản thân
mình cũng đã 13 tuổi rồi, sắp thành một chàng trai rồi, có thể làm được
nhiều việc rồi, có thể tự nấu bữa sáng, tự ra ngoài tìm nơi mình thích
mà đi”.
Sau khoảng thời gian 1 tháng sống bên
châu Âu về, cậu bé 13 tuổi gần như lột xác hoàn toàn, trở thành một con
người mới khiến cả nhà đều kinh ngạc. Giờ đây, việc gì cậu cũng có thể
tự làm, tự đi ngủ sớm đúng giờ, tự dậy sớm gấp gọn chăn màn, ăn cơm xong
tự biết rửa bát của mình, tắm xong tự biết cho quần áo vào máy giặt…
Nuông chiều con cái không phải là yêu thương mà là hại con cái
Sự thay đổi của cậu bé khiến vợ chồng
anh bạn tôi phục Mary sát đất, không hiểu Mary đã làm cách nào mà hay
như vậy nên đã gọi điện hỏi: “Cô đã dùng ma thuật gì mà trong vòng một
tháng khiến thằng bé trưởng thành nhanh chóng vậy?”
Thực ra, chẳng có gì ma thuật cả. Nguyên
nhân chủ yếu là chúng ta có thói quen nuông chiều con cái quá mức,
trong gia đình luôn lấy con cái làm trung tâm chăm sóc, tước đi cơ hội
để chúng tự trưởng thành. Có gia đình con cái học cấp ba rồi mà sáng ra
đi học, ông bà vẫn còn phải chuẩn bị bữa sáng cho ăn, quần áo phải lấy
cho mặc. Đây không phải là yêu con yêu cháu mà là đang hại chúng, khiến
chúng dần thành người ỷ lại.
Tương lai của con cái hãy để chúng tự quyết định
Một người muốn thành công, trước tiên
cần phải hiểu được mình muốn gì, cần gì. Có như vậy, mới có thể tự quyết
định con đường đi của mình.
Thân làm cha mẹ, điều thiết yếu là cần
trau dồi cho con cái nhân phẩm làm người, biết trân trọng nhân tín lễ
nghĩa; rồi tiếp sau đó mới là hướng nghiệp cho các con, giúp các con tìm
ra sở trường và công việc yêu thích của mình, để cho chúng tự chọn chứ
không nên quyết định thay con cái. Đôi khi, những điều chúng ta cho là
tốt với chúng lại thành sai; không ít trường hợp bố mẹ chọn trường cho
con để rồi 4 năm đại học, học được 2 năm lại bỏ đi theo một con đường
khác, nguyên do chỉ bởi không thích, làm việc không có hiệu quả, không
có tính sáng tạo.
Có câu chuyện về một du học sinh đến
Trung Quốc theo diện trao đổi học sinh trong 7 ngày. Trong 7 ngày đó, cô
bé được chọn ở cùng một gia đình Trung Quốc có cô con gái học cùng lớp
cho tiện chia sẻ.
Trong 7 ngày ngắn ngủi, cô bé đã khiến cho nữ chủ nhà phải đi hết từ kinh ngạc này đến kinh ngạc khác.
Lần thứ nhất
Bữa sáng ngày đầu tiên, nữ chủ nhà chuẩn
bị bánh bao Dương Châu và hoành thánh. Bọn trẻ ăn rất ngon miệng, cô bé
cũng dùng đũa ăn, nói: “Nhập gia tùy tục, cháu muốn học văn hóa bản
địa”. Khi bữa ăn sắp kết thúc, cô bé nói với nữ chủ nhà: “Đây là bữa ăn
sáng ngon nhất từ trước tới nay của cháu, cháu vô cùng cám ơn cô”.
Cô bé thật biết cách khen ngợi người
khác, điều đó khiến cho nữ chủ nhà rất kinh ngạc. Bởi nấu cơm cho con
gái mười mấy năm, vậy mà trước nay chưa bao giờ được nghe con gái nói
lời khen ngợi động viên mẹ.
Cảm giác được người khác khen ngợi thật
tuyệt vời, trong thoáng chốc khoảng cách giữa nữ chủ nhà và cô bé bỗng
ngắn lại, cảm giác thật gần gũi.
Lần thứ 2
Buổi tối, nữ chủ nhà làm món sườn xào
chua ngọt, trứng sốt cà chua, và món thứ ba là canh. Mọi người vừa ăn
vừa nói chuyện vô cùng vui vẻ. Khi ăn xong, hai đứa trẻ ngồi trò chuyện,
còn nữ chủ nhà thì chuẩn bị thu dọn bàn ăn. Cô bé vội vàng đứng dậy
nói: “Cháu có thể giúp cô không ạ?” với vẻ mặt rất chân thành. Đây là
lần thứ hai trong một ngày cô bé khiến nữ chủ nhà kinh ngạc, nên liền
nói: “Không cần đâu, các con cứ nói chuyện đi”.
Con gái thấy mẹ bận bịu mười mấy năm có
lẽ cũng thành thói quen rồi. Nhưng cô bé người Mỹ lại biết vì người khác
mà suy nghĩ, nhất thời phản ứng ra bản năng của mình, dáng vẻ trông
thật tự nhiên.
Lần thứ 3
Ngày thứ hai, mọi người gần gũi và thân
thiết hơn. Nữ chủ nhà nhìn thấy hộ chiếu của cô bé đã cũ, bèn hiếu kỳ
hỏi cô bé: “Cháu đã đi qua những nước nào rồi?” Câu trả lời của cô bé
khiến cho nữ chủ nhà lần thứ ba phải kinh ngạc: “Đây là cuốn hộ chiếu
thứ ba của cháu, cháu đi qua khoảng hơn 30 quốc gia rồi”.
Nhìn thấy nét mặt ngạc nhiên của nữ chủ
nhà, cô bé giải thích: “Trường của cháu thường tổ chức cho học sinh du
học vào những ngày nghỉ. Đây là lần đầu tiên cháu tới Trung Quốc, chủ
yếu đi Thượng Hải, Bắc Kinh, Nam Kinh và Tây An”.
Bốn thành phố này được phụ huynh và nhà
trường chọn lựa cẩn thận, về cơ bản là đại diện cho quá khứ và hiện tại
của Trung Quốc. Nữ chủ nhà thầm ngưỡng mộ cô bé và hỏi: “Đi nhiều như
thế, vậy thời gian đâu mà học tập? Con cái chúng tôi phải tranh thủ kỳ
nghỉ hè để vùi đầu vào các lớp học phụ đạo, nào là toán, nào là ngoại
ngữ, nào là…”
Cô bé nhìn con gái chủ nhà, tỏ vẻ ghen
tỵ: “Bình thường bài vở của chúng cháu rất nhiều, mỗi ngày về sẽ phải
học tầm 5 giờ đồng hồ”. 5 giờ đồng hồ? Nó khiến cho người giúp việc
trong nhà sợ hãi tới mức tròn mắt.
Hoàn cảnh bên Mỹ là bố đi làm, mẹ ở nhà
chăm sóc gia đình chứ không đi làm. Nhưng cô bé nói rằng mẹ ở nhà rất
vất vả, phải phụ trách cuộc sống hàng ngày trong gia đình, cắt cỏ, lau
rửa bể bơi, thường ngày lại phải bảo dưỡng và vệ sinh ô tô. Anh trai thì
phụ trách rửa bát và phụ giúp mẹ dọn dẹp nhà cửa; còn cô bé thì có
nhiệm vụ chăm sóc 2 con chó và 3 con mèo ở nhà, cho chúng ăn và tắm rửa,
mỗi thành viên trong gia đình đều có nhiệm vụ rõ ràng.
Trong khi đó, các gia đình bình thường
của chúng ta thì sao? Bố và mẹ đều đi làm, hơn nữa mẹ còn phải phụ trách
cuộc sống thường ngày cho gia đình. Còn hai đứa con thì chỉ có học và
học, ngoài ra không lo việc gì khác.
Đối với trách nhiệm và nghĩa vụ trong gia đình thì văn hóa của hai nước khác nhau quá nhiều.
Lần thứ 4
Một lần khác cô bé khiến nữ chủ nhà kinh
ngạc là khi nghe hai đứa trẻ nói chuyện với nhau. Con gái nữ chủ nhà
hỏi cô bé: “Bạn gặp chuyện sợ hãi nhất là khi nào?” Cô bé kể, đó là vào
một lần nghỉ hè, năm đó có mấy gia đình tổ chức đưa cô bé và các bạn học
(lúc đó mới hơn 10 tuổi) vào rừng nguyên sinh, không có nước, không có
lương thực, không có giường và cũng chẳng có lều, hẹn cô bé và các bạn
một tuần sau sẽ vào đón. Đó là khoảng thời gian cô bé đó sợ hãi nhất,
cũng là bị kích động nhất.
Cô bé nói: “Vì để không bị chết đói, mọi
người phải bắt cả chuột để ăn, mục đích của các bậc cha mẹ là rèn luyện
bản năng sinh tồn cho con cái mình”.
Lần thứ 5
Lần khác nữa là vào bữa cơm tối cuối
cùng. Cô bé chuẩn bị rời khỏi Bắc Kinh, vì thế gia đình nữ chủ nhà đã
đưa cô bé tới khu vực cầu Sư Tử sầm uất để thưởng thức các món đặc sản
nổi tiếng nhất của Trung Quốc. Chúng tôi chọn quán “Gà tần vây cá” nổi
tiếng ở đó, quán này từng được giải vàng cuộc thi nấu ăn ngon. Khi biết
món ăn có vây cá, cô bé đã kiên quyết từ chối: “Cháu không thể nào chấp
nhận món ăn này được, động vật cần được bảo vệ!” Lúc đó nữ chủ nhà vô
cùng xấu hổ, bất giác thấy rất kính phục và ngưỡng mộ cô bé bằng tuổi
con gái mình.
Lần thứ 6
Sau bữa tối, mấy đứa trẻ hẹn nhau đi
chơi trò chơi điện tử ở khu vui chơi gần đó. Ngoài cô bé người Mỹ ra,
con gái nữ chủ nhà còn mời hai người bạn học cùng của mình tham gia nữa.
Sau khi chơi xong, con gái nữ chủ nhà miệng không ngừng nói với mẹ:
“Mẹ, cô bạn ấy thật lợi hại, sau khi vào khu vui chơi, 2 người bạn của
con thì lập tức đi tìm trò chơi, thích trò gì thì chơi trò đó, còn bạn
ấy thì không chơi ngay mà kéo con đi quan sát một vòng xem có điều gì
cần lưu ý không. Sau khi quan sát cẩn thận và hướng dẫn cho chúng con
xong, bạn ấy mới tự đi tìm trò chơi mình thích”.
Lại thêm một lần nữa kinh ngạc! Một cô
bé mới từng này tuổi đầu đã nhìn xa trông rộng, bất kể lúc nào, làm sự
việc gì cũng suy nghĩ cẩn thận, thật quá đáng nể!
Kết luận
Chúng ta đã dạy con cái như thế nào? Quá
chăm sóc, quá bao bọc, can dự quá nhiều tới cuộc sống của con, bảo vệ
quá mức cho con cái và rồi hệ quả là con cái chúng ta yếu đuối, thiếu
phát huy năng lực bản thân. Một kiểu giáo dục rập khuôn, làm cho con cái
chúng ta mất đi sinh lực, hạn chế sự phát triển.
Tự nhiên là thiên tính của con trẻ, và
tự do là bản năng của con trẻ. Bóp nghẹt thiên tính và bản năng của con
cái mình chính là bóp nghẹt sự vận động và động lực, sự trưởng thành của
chúng. Với nền giáo dục của chúng ta hiện nay, liệu có thể bồi dưỡng ra
nhân tài không? Trước những thử thách của cuộc sống, thế hệ trẻ có thể
tự tin lạc quan mà bước từng bước vững chãi?
Theo www.cmoney.tw
Minh Vũ biên dịch
Minh Vũ biên dịch
daikynguyen.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét