Hạt CHIA trong việc trị bệnh

Hạt Chia trong việc trị bệnh

BS Truờng Xuân

Gần đây hạt Chia cũng đuợc phổ biến trên chương trình Oprah bởi BS tim mạch Mehmet Oz và BS Andrew Weil chuyên về tuổi thọ cũng khen ngợi hạt Chia là một môn thuốc rất tốt để phòng những chứng bệnh nan y hiện nay đang lan tràn ở Mỹ.

Vậy thì Chia là gì?

Chia là một loại thảo mộc đã đuợc nguời Aztec,Maya thuần hóa từ cả ngàn năm về truớc và đem trồng làm thực phẩm dành riêng cho các chiến si ra trận hoặc phải đi làm công tác ở xa.

Chia có tên khoa học làSalvia Hispaniolathuộc loạiLamiaceae tức cùng loại với các loại thảo mộc dùng làm gia vị như loại húng quế, bạc hà (mint). Hạt Chia rất nhỏ trông như các hạt mè hoặc hạt é (basil). Loại húng quế (Ocimum basilicum) cũng đuợc dùng trong nuớc uống tại các nuớc Đông Nam Á tức là nuớc hạt é (basil seed).

Những thí nghiệm sơ khởi cho thấy là hạt Chia khi đuợc pha với nuớc thì có thể nở lớn gấp 12 lần và tạo nên một lớp gel mềm do chất xơ hoà tan (soluble fiber). Nhờ lớp gel, chất đuờng trong bao tử đuợc thấm chậm và đều hơn nên trị số glycemic index thấp giúp tránh đuợc bệnh tiểu đuờng. Nhờ chất gel nên việc biến duỡng của chất đuờng điều hòa hơn và giúp cho việc điều trị bệnh tiểu

đuờng tốt hơn và tránh đuợc nạn mập phi. Nhiều nguời sau khi uống một ly nuớc pha 1 muỗng lớn hạt Chia thì không bị đói cả nửa ngày.

Nhờ có nhiều chất xơ tan và không tan (soluble và insoluble fiber) nên hạt Chia giúp tránh đuợc nhiều chứng bệnh đuờng ruột, kể cả ung thu ruột già.

Về chất đạm protein thì hạt Chia có khá nhiều và dễ tiêu hon là protein từ thịt ra và giúp cơ thể phục hồi mỏi mệt hoặc sau khi bị thương hay giúp cho phụ nữ có nhiều sữa.

Đặc biệt nhất là hạt Chia có nồng độ lipid rất cao, nhất là loại lipid Omega 3, gấp 3 lần những loại hạt khác như hạt gai (flax seed) hay lấy ra từ cá hồi (salmon). Chia cũng có nhiều chất linolein acid, rất quan trọng cho việc biến duỡng của protein và các hormone trong cơ thể.

Ngoài ra còn một số khoáng chất quan trọng như calcium, boron và nhiều loại hóa chất gọi là “long chain triglycerides” chống lại bệnh đau tim nhờ bảo vệ các thành mạch máu.

Một lợi điểm của hạt Chia là dễ xử dụng. Chỉ cần pha 1 muỗng lớn với nuớc cam, chanh hay sữa đậu nành rồi để lâu khỏang 30 phút thì hạt sẽ nở ra trông giống như nuớc hạt é [Hiện nay chưa có khảo cứu về công dụng của nuớc hạt é nhung có lẽ cũng có một vài lợi điểm giống như hạt Chia].

Có rất nhiều cách để dùng hạt Chia như rắc trên sà-làch, rắc trên thực phẩm cho trẻ em, pha với yogurt, sherbet hay với bánh ngọt, bánh mì..

Các bác sĩ William Anderson và Wayne Coates (Đại học Arizona) sau khi nghiên cứu tường tận về lịch sử cũng như công dụng của hạt Chia đều công nhận là loại thực phẩm này sẽ là một trong những thức ăn quý giá nhất trong tương lại.

Hiện nay các hãng chế biến thực phẩm dinh dưỡng như Akins, GNC cũng đang chế tạo nhiều loại hạt Chia và các loại thỏi năng lượng (energy bar) để bán trên thị truờng cho những nguời quan tâm đến sức khỏe bản thân chống lại những chứng bệnh mãn tính ở Mỹ.

Trong khi đó thì tại những bộ lạc da đỏ như Apache, Navajo, Pima… tại Arizona thì tình trạng mập phì đã lên tới mức khủng khiếp ví dụ như bộ lạc Pima có tỷ lệ bị tiểu đuờng cao nhất thế giới với 90 % những nguời trên 50 tuổi bị bệnh. Nguyên do chỉ vì họ đã bị tiêm nhiễm lối ẩm thực quá dư thừa của nếp sống “văn minh” của Mỹ trong thời đại cao kỹ. Bộ lạc Tarahumara nhờ sống biệt lập trong khu vực Copper Canyon trong rặng núi Sierra Madre xa cách với thế giới bên ngoài nên vẫn duy trì nếp sống lành mạnh đã có từ ngàn xua như chạy bộ đuờng truờng và dinh duỡng bằng hạt Chia nên đã tránh đuợc tai họa kể trên..truớc khi họ bị tiêm nhiễm bởi những thói xấu do du khách đem lại!

Kinh nghiệm bản thân

Bản thân tôi đã dùng hạt Chia trên 2 tháng nay thì thấy hiệu quả tốt: việc đi cầu mỗi buổi sáng khi thức dậy rất nhuận trường, và gần như đi sạch ruột vì hột Chia có chất trơn (như hột é từ cây rau quế) Hạt chia nở to và thấm tất cả nước vào nên mặc d ầu tôi ăn với sữa đậu nành 2 cup nước mà không bị bàng quang (bọng đái) làm phiền trong việc đi tiểu; đây là điểm then chốt để có cơ hội uống nhiều nước mà không bị đầy bụng và hối hả đi tiểu, do đó giúp thận bớt làm việc

Tôi cũng có giới thiệu cho nhiều người bị tiểu đường thấy rất hay, và người cao máu uống hột Chia xong khoảng 1 giờ đo máu thấy áp huyết xuống thấp hơn.

Muốn mua hột chia có nhiều cách:

1. đến tiệm Whole Food, hỏi người bán hàng Chia seeds ( đọc là KIA Seeds) (13$/1 lbs)

2. đặt mua trên AMAZONE ON LINE rẻ hơn rất nhiều. (6$/1lb, không có cước phí nếu mua trên 25$).

Bài đọc thêm

Hạt Chia : một thức ăn quí giá trong tương lai

BS Truờng Xuân,.

Lịch sử phát hiện hạt “Chia”

Năm 1994 đánh dấu một biến cố lạ lùng nhất trong lịch sử thể thao đuờng truờng ở Mỹ. Vào năm đó tại Mỹ có tổ chức giải chạy đua siêu Marathon ( Ultramarathon) gian khổ nhất thế giới tức là giải Leadville 100 tại vùng núi cao nhất của tiểu bang Colorado. Giải này đuợc thành lập vào năm 1982 do nhà thám hiểm Ken Chlouber bày ra để thử thách mức chịu đựng tối đa của con người.

Chặng đuờng kéo dài 100 dặm và ở trên cao độ 10,000 bộ và qua nhiều con đèo dốc hết sức nguy hiểm, khó khăn. Chỉ có những thể thao gia có một thể chất cực kỳ dai sức mới có thể tham dự và đuợc yểm trợ bởi một toán chuyên viên đặc biệt nhất với những phuong tiện tối tân. Ngày cả những siêu lực sĩ như Dean Karnazes (nguời thắng giải Ultramarathon 300 dặm tại California ) hoặc Lance Armstrong cũng không chịu nổi sau khi thử thách lần đầu tiên.

Nói chung giải Leadville 100 có thể ví như chạy 4 khúc marathon ( 26 dặm) liên tục trong đó 2 khúc chạy trong đêm tối, leo 26 con đèo cao và ở trên một cao độ mà các phi cơ phải đuợc pressurized. Vì thế chỉ những lực si có một thể chất vô cùng sắt thép mới dám tham dự giải Leadville 100 và phần thuởng chẳng có gì ngoài một chiếc thắt lưng bằng bạc mà thôi. Họ chạy Leadville 100 vì lý do yêu chạy bộ ngoài ra không vì một lý do gì khác!

Vào năm 1994, nhà thám hiểm Rick Fisher có sáng kiến mời 5 nguời thổ dân da đỏ thuộc bộ lạc Tarahumara tham dự giải Leadville 100. Những nguời này sống trong rặng núi Sierra Madre occidental sau khi đất đai của họ bị nguời Mễ và Tây Ban Nha chiếm mất.

Ken truớc đó đã sang thám hiểm vùng này và thấy tại đây có một bộ lạc da đỏ vẫn còn sống trong thời kỳ sơ khai và có lệ hay chạy đua đuờng truờng mà không hề mệt mỏi. Ken có sáng kiến mời họ tham dự giải Leadville 100 để so sánh họ với những lực sĩ tài giỏi nhất của nuớc Mỹ.

Từ truớc đến nay trong nhiều lần giải nhất đều về tay nữ lực sĩ Ann Treason nhờ đuợc tập luyện vô cùng kỹ luỡng. Nhưng năm 1994 đã có sự xuất hiện của 5 nguời da đỏ từ Mexico, ăn mặc lạ lùng với áo choàng trên vai và chân đi đôi dép râu làm bằng vỏ xe như dép Bình Trị Thiên !

Kết quả là trong 5 giải đầu thì nhóm Tarahumara chiếm 3 và nguời đoạt giải nhất là một nguời Tarahumara đã 55 tuổi, trong khi Ann Treason chiếm hạng nhì. Sau đó những nguời Tarahumara không tham dự Leadville 100 nữa và trở về đời sống bình thuờng của họ.

Ký giả Christopher McDougall của hãng AP và chủ biên của tạp chí Men’Health đã sang tận nơi nghiên cứu bí quyết của nguời Tarahumra và ông đã viết lại đời sống bí hiểm của những “siêu nhân” này như thế nào và nhờ thế ông đã tìm ra đuợc một loại thực phẩm sẽ làm đảo lộn phép dinh duỡng tại Mỹ trong những năm tới mà ông viết trong cuốn sách best seller “Born to run”.

Hạt Chia, thuốc truờng sinh bất lão

Từ hơn 25 năm qua, Y học Mỹ đã đạt nhiều tiến bộ trong việc đi tìm nguyên nhân của những chứng bệnh gây tử vong là bệnh đau tim và ung thư.

Ai cũng biết là tập thể dục đều đặn, tinh thần thoải mái ổn định là tốt nhưng tất cả đều đồng ý là dinh duỡng đúng phép là quan trọng nhất ! Nhưng hiện nay các thống kê đều không lấy gì làm khả quan vì 60 % dân chúng Mỹ bị béo mập , 30% mập phì (mập bệnh-morbid obesity). Mỗi năm 1 triệu ruỡi nguời bị một cơn đau tim, nuớc Mỹ dẫn đầu thế giới về ung thư ruột già ( colorectal cancer ) và cơn khủng hoảng y tế hiện nay cũng do những nguyên nhân kể trên mà ra

Trong khi đó thì một khảo cứu của Y si đoàn AMA năm 1961 cho biết là 97 % các truờng hợp sơ cứng động mạch vành có thể tránh đuợc nhờ dinh duỡng đúng phép. Nuớc Mỹ tiêu xài nhiều nhất thế giới về y tế nhưng đứng hàng thứ 37 về chất luợng chỉ vì nạn mập phì quá cao và nan giải.

Những cuộc khảo sát tiếp theo trên nguời dânTarahumara cho thấy là bí quyết của họ là họ hay ăn một loại hạt mang tên là Chia mỗi khi họ chạy đua đuờng truờng.

Lịch sử ghi lại là hạt Chia truớc đây đuợc coi là nòng cốt của nền văn minh Aztec và Maya và là thực phẩm chính của những chiến sĩ khi ra trận.. Nhiều nguời chỉ cần ăn 1 nắm hạt Chia cũng đủ sức đi bộ hàng chục cây số mà không biết mệt..

Gần đây hạt Chia cững đuợc phổ biến trên chuong trình Oprah bởi BS tim mạch Mehmet Oz và BS Andrew Weil chuyên về tuổi thọ cùng khen ngợi hạt Chia là một môn thuốc rất tốt để phòng những chứng bệnh nan y hiện nay đang lan tràn ở Mỹ

Những món ăn, thức uống ngon và bổ dưỡng với hạt Chia

Món ngon cùng hạt Chia , Hạt Chia là một loại thực phẩm rất tốt cho sức khỏe, và bởi vì nó là thực phẩm nên chúng ta vó thể thưởng thức với nhiều cách khác nhau và dất dễ dùng.

Hạt Chia trông giống như hạt é, hạt vừng, nếu nếm thử thì thấy không có mùi vị gì, tuy nhiên cũng nhờ đặc điểm này mà có thể trộn hạt Chia vào rất nhiều loại nước uống, yaourt, salad… vẫn không làm thay đổi hương vị gốc của món chính. Trong bài này viết rõ hơn về cách sử dụng hạt Chia, cách bảo quản cũng như những “thực đơn” thông dụng để dùng hạt Chia hàng ngày mà không ngán.

Cách dùng và liều dùng

Mỗi ngày dùng 1 đến 2 muỗng cafe hạt Chia trộn vào các món ăn, thức uống sẽ giúp giữ gìn và cải thiện sức khỏe cả về thể lực lẫn trí lực. Cần lưu ý là hạt Chia cũng tạo cảm giác no nên với người cần giảm cân thì nên dùng trước bữa ăn, còn người muốn tăng cân hay trẻ em độ tuổi phát triển thì nên dùng sau bữa ăn để không ảnh hưởng đến khẩu phần.

Nên bảo quản hạt Chia ở nơi khô thoáng, mát mẻ giống như các loại hạt ngũ cốc. Nếu bạn dùng gói lớn, có thể cho vào một lọ lớn để dành, cùng một lọ nhỏ ăn dần và khi nào hết lại cho thêm vào.

Những món ăn, thức uống ngon và bổ dưỡng với hạt Chia

Có rất nhiều cách để trộn hạt Chia hoặc bột Chia vào các món ăn, thức uống.

Dưới đây là một số món thông dụng:

1. Nước hạt Chia : Cách dễ dàng và nhanh nhất là cho 1 muỗng hạt Chia vào 1 ly nước và khuấy đều từ 30 đến 60 giây. Sau khi khuấy, CHIA hấp thu nước và mềm ra, lúc này bạn có thể uống. Làm tương tự với bất kỳ loại nước trái cây đóng sẵn hoặc nước trái cây ép.

Dùng 1 cái phễu để trên miệng chai, cho hạt CHIA vào, vặn nắp lắc đều. Bạn có thể uống chai nước CHIA này khi ở ngoài trời, đi làm hoặc đi học.

2. Nước trái cây hạt chia: cho 1 muỗng hạt Chia vào ly nước trái cây như nước táo, bưởi, cam…, khuấy đều, để trong tủ lạnh 15 phút rồi… ực ực.

3. Sinh tố hạt Chia: cho 1-2 muỗng hạt Chia vào ly sinh tố, trộn đều, để 15 phút rồi thêm đá bào và xơi.

x

4. Cà phê/ca cao hạt Chia: dù uống nóng hay lạnh, bạn đều có thể cho hạt Chia vào món uống yêu thích và để khoảng 15 phút.

5. Yaourt – nước quả hạt Chia: 80ml nước ép hoa quả (táo, lựu, xoài, cam, mơ…) + 1 muỗng súp hạt Chia => chờ 15 phút để tạo gel. Sau đó trộn đều nước gel hạt Chia này với một hũ yaourt trắng, đảm bảo sẽ rất ngon. Đây cũng là một món ngon miệng và bổ dưỡng cho các bé.

Cũng có thể làm gel hạt Chia để sẵn trong tủ lạnh, mỗi lần dùng xúc 2 muỗng trộn vào kem, yaourt, váng sữa…, rất là ngon mà không phải chờ đợi gì. Cách làm rất đơn giản giống như trong clip lấy từ youtube:

Nước chanh và hạt chia

Chuẩn bị: 1 chén nước nhỏ, hạt CHIA, 1 trái chanh, đường. Cho 1 muỗng canh hạt CHIA vào chén nước. Dùng muỗng khuấy nhẹ nhàng để các hạt không dính lại với nhau. Để yên trong vòng 10 phút. Thêm 2 muỗng café nước chanh tươi và 2 thìa café đường, trộn đều và dùng. Có thể chuẩn bị ly nước chanh đường rồi cho hỗn hợp CHIA gel vào uống.

6. Bánh hạt Chia: xay hạt Chia (hoặc mua bột hạt Chia) trộn vào hỗn hợp bột mì, trứng, sữa… để làm bánh.

7. Thịt nướng hạt Chia: trộn vài muỗng hạt Chia vào nước sốt ướp thịt và quét lên thịt trước khi nướng.

8. Trứng chiên hạt Chia: trứng + chút rau hẹ hoặc bina thái nhuyễn + 2muỗng hạt Chia đánh tan đều rồi đem chiên.

9. Súp hạt Chia: cho 2-3 muỗng hạt chia vào các loại súp vừa nấu.

10. Salad hạt Chia: trộn 2-3 muỗng hạt Chia vào món salad và đảo đều.

 (st và chuyển Annie)