Ghi chú: Từ trái sang phải: Hai ái nữ của Thầy Linh, Thầy Đoàn Viết Bửu, Anh Nguyễn Đức Hảo K2, Anh Phương K 1,
Anh Triển, hiền tế của Thầy; Ngân Triều k 2, Thầy Nguyễn Duy Linh, Anh Lê Nguyên Anh k1 và vợ: Chị Minh K4.
Khi NT đến nhà Thầy ở Đường số 7, nhà số 5/14/5, ngày 24/02/2024, tức là ngày rằm Tháng Giêng năm Giáp Thìn, còn gọi là ngày Nguyên Tiêu thì các anh Lê Nguyên Anh khóa 1 và vợ là Chị Minh khóa 4 SPS; anh Phương khóa 1 SPS; anh Nguyễn Đức Hảo khóa 2 SPS đã cùng Thầy rôm rả, tươi cười trò chuyện rất vui. Chờ một lát, Thầy Linh và anh em mừng đón Thầy Đoàn Viết Bửu đến nơi.
Còn không khí ngày Tết nên điểm họp mặt được đặt tại Nhà Hàng Gà Nướng Lu Việt Hương, số 20 Đường Phạm Văn Đồng, cách nhà Thầy khoảng 100mét. Trong buổi tiệc còn có anh Triển con rể và 2 người con gái của Thầy và nhân vật trung tâm là Thầy Nguyễn Duy Linh.
Như bữa cơm đoàn tụ gia đình rất thân tình và ấm áp. Món gà nướng lu (1) mềm, thơm ngon và các món khác rất độc đáo.
Không khí buổi họp mặt đưa tiễn Thầy Nguyễn Duy Linh về Mỹ rất vui nhưng thoang thoảng chút lặng buồn vì Thầy nói rằng: “Nẻo về sương phủ mây che” (2) vì Thầy đã 92 tuổi rồi. Chúng tôi ai cũng nói rằng Thầy còn khỏe lắm, Thầy hãy cứ Về Lại Bến Sông (3) cho vui Thầy ơi!
Hòa trong nỗi niềm ấy, tôi chợt nhớ cảnh tiễn đưa trong 2 bài thơ Đường kính đọc tặng Thầy và Thầy cũng đã từng xướng ngâm lúc Thầy còn trẻ như sau:
Bài 1: Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng, (5)
Lý Bạch(4) 黃鶴樓送孟浩然之廣陵, 李白.
故人西辭黃鶴樓，
煙花三月下揚州.
孤帆遠影碧空盡，
惟見長江天際流.
李白
Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,(6)
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.(7)
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.
(Năm 726)
Dịch nghĩa
Bạn cũ từ biệt tại lầu Hoàng Hạc đi về phía Tây,
Tháng ba mùa hoa khói, xuống Dương Châu.
Bóng chiếc buồm lẻ loi xa vời, cuối khoảng trời xanh biếc,
Chỉ còn thấy dòng Trường Giang vẫn chảy cuối chân trời.
Dịch Thơ
Bản dịch của Trần Trọng San
Bạn cũ dời chân Hoàng Hạc lâu
Tháng ba hoa khói xuống Dương Châu
Bóng buồm chìm lẫn trong trời biếc
Chỉ thấy Trường Giang vẫn chảy mau
Bản dịch của Trần Trọng Kim
Phía Tây bạn biệt Hạc Lâu
Tháng ba trẩy xuống Dương Châu thuận dòng
Cánh buồm bóng hút màu không
Trông xa trắng xoá nước sông bên trời
Bản dịch của Khương Hữu Dụng
Hoàng Hạc lầu xưa bạn cũ rời
Dương Châu hoa khói tháng ba xuôi
Buồm đơn bóng hút vào xanh biếc
Chỉ thấy Trường Giang chảy cuối trời
Bản dịch của Ngô Tất Tố
Bạn từ lầu Hạc lên đường
Giữa mùa hoa khói Châu Dương xuôi dòng
Bóng buồm đã khuất bầu không
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời
Bản dịch của Ngân Triều
Tiễn biệt bạn xưa Hoàng Hạc lâu,
Trong mùa hoa khói, đến Dương Châu,
Thuyền đi buồm khuất trong mây biếc,
Trắng xóa Trường Giang sóng vẫn xao. (
***
Bài 2: Lâm giang tống Hạ Chiêm, Bạch Cư Dị .(9)
臨江送夏瞻, 白居易.
臨江送夏瞻
悲君老別淚霑巾，
七十無家萬里身.
愁見舟行風又起，
白頭浪裏白頭人.
Lâm giang tống Hạ Chiêm (10)
Bi quân lão biệt lệ triêm cân,
Thất thập(11) vô gia vạn lý thân.
Sầu kiến châu hành phong hựu khởi,
Bạch đầu lãng lý bạch đầu nhân.
Dịch nghĩa
Bên sông tiễn Hạ Chiêm
Bạn già buồn, từ biệt, lệ ướt khăn,
Bảy mươi không nhà, vạn dặm một thân.
Buồn sao thuyền đi, gió lại nổi lên!
Mênh mông trong lớp sóng bạc đầu, có người đầu bạc.
Bản dịch của Tản Đà
Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu
Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu?
Buồn trông trận gió theo thuyền nổi
Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu
Bản dịch của Ngân Triều (12)
Bên sông tiễn Hạ Chiêm.
Tạ từ nước mắt ướt lau khăn,
Bảy bó không nhà chỉ một thân.
Buồn thấy thuyền đi trời lộng gió,
Bạc đầu trong sóng bạc miên man.
***
Kính chúc Thầy bảo trọng, “Nhất phàm phong thuận”(13) , để Thầy có Niềm Vui (14) còn sức khỏe trở về quê hương lần nữa để kỷ niệm mãi Còn Đọng Trong Tâm(15) cho toàn thể các thành viên Gia Đình Sư Phạm Saigon chúng em.
Ngân Triều.
*
Ghi chú:
(1) Gà nướng lu cũng như nướng thùng thiếc là món ăn dân dã. Người ta làm gà sạch, ướp gia vị, lấy cái lu úp lại, chất rơm hay củi dễ cháy bên ngoài, đốt khoảng 45 phút hoặc hơn là gà chín. Đốt lâu hơn cũng không sao vì gà chín do lửa nướng gián tiếp qua thành cái lu. Ở nhà hàng người ta nướng lu cải tiến bằng dụng cụ chuyên dùng rất tiện lợi.
(2) Nẻo về sương phủ mây che
Khó khăn mùa dịch tứ bề bủa vây
Thèm nghe dế hát đêm chầy
Treo cao nỗi nhớ trăng gầy xứ xa.
Trích Tuyển tập thơ Tiếng Vọng Quê Hương, Thơ viết cho mình, Nguyễn Duy Linh, Tủ sách gia đình 2023, trang 58.
(3) Chúng con đã ra đi ngày ấy
Nổi trôi theo vận nước vần xoay
Bỏ quê hương mà đi đi mãi
Một phần hồn còn vướng lại đây.
Trích Về Lại Bến Sông Tuyển tập thơ, Thơ viết cho mình, Nguyễn Duy Linh, Tủ sách gia đình 2023, trang 53.
(4) Sơ lược tiểu sử Lý Bạch:
- Lý Bạch 李白, (701-762) tự Thái Bạch, 太白, hiệu Thanh Liên cư sĩ, 青蓮居士, là một trong những nhà thơ theo chủ nghĩa lãng mạn nổi tiếng nhất thời Thịnh Đường, TQ. Quê ông ở Lũng Tây (nay thuộc tỉnh Cam Túc)
- Khi 5 tuổi, gia đình ông chuyển đến sinh sống tại làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên).
- Lí Bạch xuất thân trong một gia đình thương nhân giàu có.
- Tài thơ văn của ông được bộc lộ ngay từ khi còn nhỏ, và đến năm 16 tuổi, danh tiếng của ông đã nổi khắp vùng đất Tứ Xuyên. Nhưng vì chán chốn trần gian ông bỏ lên núi Đái Thiên Sơn và bắt đầu cuộc đời ẩn sĩ.
♪. Sự nghiệp văn học
- Ông là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của TQ.
- Vì tính cách khoáng đạt, thơ lại hay nói đến cõi tiên nên Lí Bạch, 李白được gọi là “Thi tiên, 詩仙.”
♪ Tác phẩm chính
- Thơ ông hiện còn trên 1000 bài: Tương Tiến Tửu, Hiệp khách hành, Thanh Bình Điệu, Hành lộ nan...
(5) Quảng Lăng, 廣陵, địa danh thuộc Huyện Vũ Xương, Tỉnh Hồ Bắc, TQ.
(6) Hoàng Hạc lâu 黃鶴樓, ở Tây Nam Huyện Vũ Xương, Tỉnh Hồ Bắc. Quảng Lăng nay thuộc huyện Giang Đô, Tỉnh Giang Tô, TQ.
(7) Dương Châu, 揚州, Một địa danh nổi tiếng thuộc Tỉnh Giang Tô, TQ.
( Lời bình vắn tắt bài thơ Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng:
Lời bình vắn tắt bài thơ Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng:Khung cảnh và tâm trạng lúc tiễn biệt bạn lên đường cô đọng trong ba chi tiết:
-Dòng sông mênh mông, bầu trời bao la, chiếc thuyền lẻ loi đưa bạn xa dần như tan biến trong khoảng trời xanh biếc. Dòng sông xa tít bên trời như mối tình cảm không bao giờ dứt, những kỷ niệm sâu sắc tình bạn sẽ không bao giờ nguôi trong lòng tác giả. Hình ảnh dòng sông mênh mông hữu hạn như đồng nhất với bầu trời bao la, cũng như tình bằng hữu hữu hạn trong quá khứ và vô hạn trong cuộc đời.
-Tình cảm chân thật sâu sắc còn thể hiện qua chi tiết tác giả đã đứng trông theo bạn rất lâu khi bạn đã rời xa.
-Có thể nói, đây là một bài thơ hay về tình bạn trong lúc chia tay. “Partir c’est mourir un peu”, (Đi là chết ở trong lòng một ít) nhưng vẫn giữ được một phong cách phóng khoáng trong cái hùng vĩ vô hạn của thiên nhiên.
7 Bạch Cư Dị, 白居易
Bạch Cư Dị 白居易; 772 - 846, biểu tự Lạc Thiên 樂天, hiệu Hương Sơn cư sĩ 香山居士, Túy ngâm tiên sinh 醉吟先生 hay Quảng Đại giáo hóa chủ, 廣大教化主, là nhà thơ nổi tiếng thời nhà Đường. Ông là một trong những nhà thơ hàng đầu của lịch sử thi ca Trung Quốc. Đối với một số người yêu thơ văn thì người ta chỉ xếp ông sau Lý Bạch và Đỗ Phủ.
(10)Tiêu đề bài thơ: 臨江送夏瞻, Bên sông tiễn Hạ Chiêm.
(11)Nguyên chú: “Chiêm niên thất thập dư” 瞻年七十餘 (Tuổi của Chiêm đã hơn bảy mươi).
(12) Lời bình vắn tắt bài thơ Bên Sông Tiễn Hạ Chiêm của Bạch Cư Dị, 白居易; 772 - 846:
-Cảnh chia tay bạn bao giờ cũng buồn nhất là khi đã cao tuổi, tình cảm sâu nặng; khi phương tiện giao thông còn khó khăn, nguy hiểm thì chia tay nhau có nghĩa như là vĩnh biệt, mãi mãi cách biệt nhau, sẽ không bao giờ còn gặp lại nữa.
-Nỗi buồn xoáy sâu về hoàn cảnh của bạn với tâm trạng bạn bi lụy, sướt mướt, lệ ướt khăn; bạn cao tuổi phải đi xa, già mà chỉ có một thân lại kiếp sống không nhà, vô gia cư. Homeless.
Nhất là lúc nhìn bạn ra đi khi trời lại nổi gió lên. Cuối cùng chỉ còn thấy người bạn già như chìm trong lớp lớp sóng bạc Trường Giang mênh mông cũng như muôn vạn sóng ngầm nôn nao, xôn xao trong lòng tác giả.
(13) Nhất phàm phong thuận: 一帆風順, một cánh buồm xuôi gió hay thuận buồm xuôi gió trên đường quay lại nơi kiều ngụ.
(14) Còn được bao ngày nơi cõi tạm
Nên gặp nhau rồi, hãy cứ vui
Hoa Phượng đã thổi bùng lửa Hạ
Như có… quê hương – một khoảng trời.
Trích Tuyển tập thơ, Thơ viết cho mình, bài thơ Niềm Vui, Nguyễn Duy Linh, Tủ sách gia đình 2023, trang 80.
(15) Mai này, ngã rẽ - bao nhiêu lối
Ta đã… từng chung… những ngọt bùi
Cát bụi… rồi ra… hoàn cát bụi
Còn đọng… trong tâm… những nụ cười.
Trích Tuyển tập thơ, Thơ viết cho mình, bài thơ Còn Đọng Trong Tâm, Nguyễn Duy Linh, Tủ sách gia đình 2023, trang 81.
Mời Xem 1 bài tiễn Thầy Nguyễn Duy Linh Của ĐVL
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét