Bị xử tội chết vì sửa điểm bài thi cho cậu ấm quan trên ( Từ Blog Hửu Nguyên )

Ngô Sách Tuân (1648-1697) người xã Tam Sơn huyện Đông Ngàn (nay là xã Tam Sơn, tx Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh).

Ông đỗ tiến sĩ năm Bính Thìn (1676) đời Lê Hy Tông khi 29 tuổi, làm quan tới chức Lại bộ Hữu thị lang. Nhưng khi làm Giám thí trường thi Thanh Hóa, ông phạm lỗi báo bài thi của con Tham tụng Lê Hy cho giám khảo để tăng điểm.

Việc phát giác, ông bị triều đình khép tội chết.

Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục (quyển 34) chép lại nội dung câu chuyện này như sau: Lúc bấy giờ (tức năm 1696) Ngô Sách Tuân đương giữ chức Phó chủ khảo trường thi ở Thanh Hóa. Trước khi đi Thanh Hóa, Ngô Sách Tuân có đến gặp quan Tham tụng Lê Hy (ông này là người Thanh Hóa) để chào từ biệt.

Trong buổi gặp gỡ đó thì Ngô Sách Tuân mới biết trong đợt thi này, các con của quan Tham tụng cũng tham gia. Lê Hy bèn đem hình dáng giấy đóng quyển thi của các con mình cho Ngô Sách Tuân biết và có ý nhờ giúp đỡ. Vốn là người có hiềm khích với Lê Hy trước đây nên Ngô Sách Tuân cũng muốn nhân dịp này để xóa bỏ ân oán nên đã nhận lời.

Số là tháng 7/1694 Ngô Sách Tuân tố cáo Lê Hy lên triều đình về chuyện ông này lén lút đưa người con là Lê Thuyên và học trò là Tô Hinh vốn không có năng lực vào quan trường. Sự việc được tấu trình lên nhưng nhà vua xét thấy không đủ bằng cớ để kết tội Lê Hy nên đã giáng chức Ngô Sách Tuân. Hai người giữ mối hiềm khích kể từ đó.

Chính vì thế khi nhận được sự “gửi gắm” của quan Tham tụng, ông cũng muốn dựa vào việc này để hóa giải hận thù giữa hai bên. Tuy nhiên, trong kỳ thi đó các con Lê Hy không đỗ nên ông đã lấy những quyển thi bị đánh hỏng đó đưa cho các quan giám khảo, bảo họ phê lấy đỗ. Sự việc này không qua mắt được quan Đề điệu trường thi (tức quan chủ khảo - PV) là Phó đô ngự sử Ngô Hải. Tuy nhiên, ông này hứa sẽ giấu kín chuyện.

Thế nhưng việc này bị quan Tham chính là Phan Tự Cường phát giác bèn tâu lên. Triều đình giao cho các quan văn võ họp bàn, khép Ngô Sách Tuân vào tội giảo (nghĩa là bắt phải thắt cổ mà chết), Ngô Hải vì không biết lòng chính trực nên bị bãi chức, các quan giám khảo và phúc khảo đều bị phạt, còn Phan Tự Cường được thăng chức Thiêm đô ngự sử.

Các sử gia nhà Nguyễn sau khi chép lại sự việc trên có bàn như sau: “Lê Hy làm Tể tướng một nước, thế mà lại gởi gắm con mình cho viên quan giữ việc chấm thi và (Ngô) Sách Tuân xu nịnh với riêng bậc đại thần mà mình nhận lời kí thác, đặt trong phép nước mà xét thì tội hai người như nhau. Vậy mà chỉ mình (Ngô) Sách Tuân bị trị còn cha con Lê Hy thì không ai xét hỏi gì đến, như thế thì còn gọi là phép nước làm sao được nữa! Phan Tự Cường biết hạch tội (Ngô) Sách Tuân mà không một lời nào đả động đến Lê Hy, thế thì so với người nịnh hót Lê Hy cũng chẳng hơn kém nhau bao nhiêu. Vậy (Phan) Tự Cường cũng cùng một loại với (Ngô) Sách Tuân mà thôi”.

Tham Khảo:

http://www.hannom.org.vn/detail.asp?param=1153&Catid=564

https://www.nguoiduatin.vn/danh-than-phai-bo-mang-vi-tu-y-sua-diem-bai-thi-de-lay-long-cap-tren-a315987.html