Nhân dịp các thày cô giáo kỷ niệm và thực hiện Kỷ Yếu 50
Năm Sư Phạm Sài Gòn, tôi muốn viết ít hàng về một người thày tôi rất quý
mến và ngưỡng mộ. Thày đã đóng góp nhiều cải tiến quan trọng cho ngành
sư phạm bậc tiểu học VNCH từ 1954 đến 1975.
Một
trong những người thày mà tôi rất quý mến, đã dạy tôi và các bạn đồng
môn của tôi trong Trường Quốc Gia Sư Phạm ( từ 1961 đổi thành Trường Sư
Phạm Sài Gòn và hoạt động cho đến Tháng Tư 1975 ) trong thời gian
1956-1959 là thày Nguyễn Quý Bổng. Thày Bổng tốt nghiệp Trường Cao Đẳng
Sư Phạm Hà Nội năm 1953 và được bổ nhiệm vào dạy học tại Trường Sư Phạm
Nam Việt tại Sài Gòn năm 1953 rồi tại Trường Quốc Gia Sư Phạm từ 1955.
Vào
dạy học tại Sài Gòn, thày Bổng đồng thời ghi danh theo học Trường Đại
Học Văn Khoa thuộc Viện Đại Học Sài Gòn và đậu Bằng Cử Nhân Văn Khoa năm
1955.
Năm 1959 thày sang Hoa Kỳ học chương trình cao học chuyên
về ngành sư phạm tại một đại học danh tiếng về ngành đào tạo giáo chức
là Peabody College. Năm 1960 thày Bổng hoàn tất văn bằng Cao Học về Giáo
Dục (Master in Education) tại đây và về nước phục vụ tại Trường Sư Phạm
Sài Gòn với chức vụ Giám Học. Năm 1965 thày Bổng được cấp học bổng đi
du học tại Hoa Kỳ để học chương trình tiến sĩ (Ph.D. – Doctor in
Philosophy) cũng tại Peabody College và năm 1967 thì đậu Bằng Tiến Sĩ
Giáo Dục tại đại học này.
Từ 1969 Giáo sư Bổng được bổ nhiệm làm
Giám Đốc Trung Tâm Tu Nghiệp Giáo Chức Tiểu học . Ít năm sau Giáo sư
Bổng được Bộ Quốc Gia Giáo Dục bổ nhiệm giữ chức vụ Giám Đốc Nha Sư Phạm
trông coi ngành sư phạm cho toàn quốc. 1974 Giáo sư Bổng được bổ nhiệm
phục vụ cho Ủy Ban Sông Mê Kong. Thuộc United Nations tại Bangkok, Thái
Lan.
Sau năm 1975 Thầy Bổng dạy học tại Đại Học Quebec , Canada.
Trong thời gian từ đây đến 2005 Thầy Bổng lập một mạng lưới thân tình
gồm học trò và đồng nghiệp sư phạm tại hải ngoại để duy trì tình đoàn
kết trong ngành sư phạm, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, và cùng nhau gom
góp tài chánh để giúp đỡ vật chất và tinh thần cho các đồng nghiệp và
học trò gặp khó khăn tại VN.
Khi Trường Quốc Gia Sư Phạm mở vào
năm 1955 , thày Bổng được bổ nhiệm về dạy tại trường này. Trường Quốc
Gia Sư Phạm có 2 chương trình đào tạo giáo chức cho bậc tiểu học: Chương
trình huấn luyện 3 năm và chương trình huấn luyện một năm nhằm đào tạo
cấp tốc giáo viên tiểu học vì nhu cầu cấp bách..
Chương trình ba
năm huấn luyện các giáo sinh là những học sinh đã đậu tối thiểu bằng
Trung Học Phổ Thông về các môn tương tự như lớp đệ tam và đệ nhị trung
học phổ thông, tuy chương chương trình học toán, khoa học nhẹ hơn nhiều;
nhưng lại học thêm các môn như Tâm Lý Giáo Dục Nhi Đồng, môn Lương Tâm
Chức Nghệp, môn Thể Dục với bài tập cho cả lớp trong sân trường 3 lần
mỗi tuần. Năm thứ hai, các giáo sinh học thêm môn Phương Pháp Dạy Trẻ và
mỗi tuần có vài giờ quan sát các thày cô dây mẫu trong Trường Sư Phạm
Thực Hành kế bên. Năm thứ ba các giáo sinh học thêm các môn như Các Vấn
Đề Giáo Dục, Quản Trị Học Đường, và Thực Tập Dạy Học trong Trường Sư
Phạm Thực Hành dưới sự hướng dẫn của giáo sư trách nhiệm và được các bạn
cùng lớp quan sát để học hỏi và nhận xét.
Chương trình
đào tạo cấp tốc nhận các giáo sinh có bằng Trung Học Phổ Thông và huấn
luyện chuyên về tâm lý trẻ em, sư phạm lý thuyết, và sư phạm thực hành,
lương tâm chức nghiệp .
Trong trường Quốc Gia Sư Phạm, thày Bổng dạy giáo sinh 3 năm các môn Quốc Văn.
Năm
1959 thày Bổng được cấp học bổng của Cơ Quan Viện Trợ Mỹ để du học về
ngành sư phạm tại Peaboly College, một trong những trường đại học chuyên
ngành sư phạm và giáo dục danh tiêng tại Hoa Kỳ. Sau hai năm học, thày
tốt nghiệp Cao Học về Giáo Dục (Master of Arts in Education). Khi trở vế
quê hương, thày Bổng được bổ nhiệm làm giám học Trường Quốc Gia Sư Phạm
sau đổi thành Trường Sư Phạm Sài Gòn cùng lúc với sự thiết lập các
trường sư phạm mới như Trường Sư Phạm Qui Nhơn, Trường Sư Phạm Vĩnh
Long, Trường Sư Phạm Ban Mê Thuột. Với nhiệm vụ giám học, giáo sư Bổng
đề nghị và thực hiện những cải tiến về chương trình nâng cao trình độ
giáo sinh: lấy tú tài 1 rồi tú tài 2 làm điều kiện thi tuyển vào trường
sư phạm học trong 2 năm thêm các môn học: giáo dục cộng đồng, văn chương
thiếu nhi, các học cụ thính thị.
Những cải tiến khác về sư phạm
và giáo dục thày Bổng đề nghị và thực hiện thuộc lãnh vực tuyển mộ các
giáo sư sư phạm trong số các đồng nghiệp tiểu học tốt nghiệp đại học, và
các đồng nghiệp tu nghiệp ngoại quốc về.
Từ năm 1965 giáo sư
Bổng được Bộ Quốc Gia Giáo Dục bổ nhiệm ( hoặc kiêm nhiệm) chức vụ Giám
Đốc Trung Tâm Tu Nghiệp Giáo Chức Toàn Quốc, một nhiệm vụ quan trọng
trong nổ lực cải tiến ngành giáo dục tiểu học và sư phạm VNCH. Trong
thời gian từ 1965 đến 1966 , trong nhiệm vụ này thày Bổng đã thực hiện :
Được 12 khóa tu nghiệp
Mỗi khóa tu nghiệp dài từ 1 đến 4 tuần
Tổ Chức tại khuôn viên nội trú trường Sư Phạm Sài Gòn
Cho các ty trưởng, thanh tra, hiệu trưởng tiểu học
Số tham dự viên mỗi khóa tu nghiệp là 50
Họ được tu nghiệp về những môn: Quản trị học đường, tham khảo tài liệu giáo khoa.
Một
trong những dụng cụ mới để biết kết quả của khóa tu nghiệp là bảng
lượng giá (evaluation sheet) các tham dự viên trả lời ngay trước khi kết
thúc khóa học.
Với thành tích tốt đẹp thể hiện trong những năm
từ 1961 đến 1965, thày Bổng được cấp học bổng du học tại Hoa Kỳ để lấy
bằng tiến sĩ về giáo dục (Ph.D. in Education) cũng tại Peabody College
vào năm 1966. Sau 3 năm học, nghiên cứu, và hoàn thành luận án, thày
Bổng lãnh bằng tiến sĩ giáo dục và hồi hương. Luận án tiến sĩ của thày
có chủ đề là Primary Teacher Training for The Republic of Vietnam.
Về
VN, giáo sư Nguyễn Quý Bổng được thăng chức làm Giám Đốc Nha Sư Phạm
trong Bộ Quốc Gia Giáo Dục VNCH và cũng được mời giảng dạy tại các
Trường Đại Học Vạn Hạnh, Trường Đại Học Đà Lạt, trường Cao Đẳng Sư Phạm
Kỹ Thuật Saigon.
và dạy các môn học mới như Giáo Dục Nhập Môn, Tư Tưởng Giáo Dục.
Năm
1974 giáo sư Bổng được bổ nhiệm một nhiệm vụ có tính cách vùng và quốc
tế : làm việc cho cơ quan Ủy Ban Sông Mekong tại Bangkok, Thái Lan. Ủy
Ban Sông Mê Kong gồm những quốc gia VNCH, Thái Lan, Lào, và Cam Bốt. Ủy
Ban này trực thuộc United Nations và được cơ quan Liên Hiệp Quốc này tài
trợ. Ủy Ban này đươc thành lập nhằm đạt những mục đích là khai thác
năng lượng sông Mekong và cải tiến đời sống dân chúng trong vùng
Nhiệm
vụ của giáo sư Bổng (Staff Development Officer) là điều hành chương
trình học bổng huấn luyện chuyên viên cho kế hoạch phát triển sông
Mekong. Tiếc là thời gian phục vụ của thày Bổng tại đây ngắn quá, chỉ có
1 năm.
Cơn dâu bể Tháng Tư, 1975 khiến thày Bổng lưu lạc tại Canada.
Tại
Canada thày Bổng quay trở lại với nghiệp dạy học, do Trường Đại Học
Québec (Université du Québec à Hull) tuyển dụng . Thày Bổng dạy học cho
đến năm 1995 thì nghỉ hưu.
Trong thời gian sống xa
quê hương, thày Bổng luôn nghĩ đến các đồng nghiệp, nhất là những giáo
chức trong ngành sư phạm. Thày Bổng muốn liên lạc để nâng đỡ họ và giúp
đỡ những bạn đồng nghiệp và những học trò đồng nghiệp tại VN. Thời gian
này chưa có internet và email. Điện thoại nhiều năm không thể liên lạc
với VN; khi liên lạc được thì giá rất đắt. Thày Bổng bỏ rất nhiều giờ
viết thư cho rất nhiều đồng nghiệp tại VN và rải rác khắp thế giới.
Trong khi dạy học toàn thì cho đại học, thày bỏ rất nhiều giờ và nhiều
công liên lạc với bạn, và học trò đồng nghiệp. Nhiều trường hơp thiếu
thốn quá hoặc gặp bệnh nặng, thày Bổng cũng chia sẻ đồng lương của mình
mà giúp đỡ họ. Chỉ có lòng yêu thương đồng nghiệp cao độ mới thúc đẩy
thày làm như vậy. Chính từ những hoạt động yêu thương và nâng đỡ này mà
Thày Nguyễn Quý Bổng đã hình thành và lập nên Gia Đình Sư Phạm Sài Gòn
Hải Ngoại (Gia Đình Sư Phạm). Việc tương trợ giúp đỡ đồng nghiệp của
Gíáo Sư Nguyễn Quý Bổng bắt đầu từ năm 1978 và được 30 đồng nghiệp tốt
nghiệp Cao Đẳng Sư Phạm kết hợp để “chúng tôi góp sức với nhau gửi quà
về VN giúp những bạn hữu đông con, đau yếu, hay “đi học tập” chưa về,
hoặc những anh em may dạt đến các trại tị-nạn Đông Nam Á.” như thày đã
viết trong thư đề ngày 14 Tháng 4 năm 1981, “Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương mùng
10 Tháng 3 năm Tân Dậu” mời gọi bạn và học trò đồng nghiệp Sư Phạm Sài
Gòn chung nhau góp bàn tay nhân ái.
Rồi từ đó cho đến năm 1999,
suốt 20 năm, năm nào thày Bổng cũng liên lạc đồng nghiệp sư phạm bằng
thư từ và thân chinh gặp gỡ trong dịp nghỉ hè hoặc nghỉ lễ và một lá thư
đầu năm thông tin chung với những tin tức thân thương của Gia Đình Sư
Phạm, các đóng góp tài chánh, những sự giúp đỡ. . . và gửi theo danh
sách đầu tiên là 55 người vào năm 1981. Thày Bổng bỏ rất nhiều giờ thư
từ liên lạc . . .mặc dầu có những năm thày cô phải giúp thành phần trong
gia đình, trong họ hàng, bắt đầu đời sống mới của người di tản trong
nhà của mình. Tấm lòng yêu thương bền bỉ và rất kiên nhẫn của thày Bổng
trong suốt 20 năm sau biến cố dâu bể thật là bao la và sẽ sống mãi trong
lòng chúng tôi.
Bước sang thiên niên kỷ mới, từ năm 2000, tuổi
đã cao và sức khỏe không còn như trước, thày Bổng nhờ đồng nghiệp học
trò Bùi Văn Giần tiếp nối công việc của Gia Đình Sư Phạm. Thày Bùi Văn
Giần tốt nghiệp Trường Quốc Gia Sư Phạm khóa 3 năm vào năm 1959, dạy
trung học nhiều năm, rồi dạy tại Trường Sư Phạm Sài Gòn, sau làm việc
trong Nha Du Học, Bộ Giáo Dục, và vào năm 1999 định cư tại vùng Little
Sài Gòn, Nam California. Tuy nhiên thày Giần không may bị tai nạn cuối
năm đó, xương sống trật một vài đốt và phải nằm liệt giường cho đến khi
tạ thế đầu năm 2011. Lúc đó thày Giần cùng với thày Nguyễn Tử Quý và
thày Dương Ngọc Sum bàn nhau và năm 2000 cử thày Dương Ngọc Sum làm
trưởng, Nguyễn Tử Quý làm phó, và mời một số đồng nghiệp học trò như các
Cô giáo Lê Minh Phú, Nguyễn Thị Am, Triệu Thị Thuận, Trương Kim Lan,
Trần Mai Minh, Phan Bích Thủy, Đỗ Huê Mỹ .... là những đồng nghiệp tốt
nghiệp Trường Sư Phạm Sài Gòn làm thành nhóm điều hành Gia Đình Sư Phạm
Sài Gòn Hải Ngoại. Cho đến năm 2011 danh sách Gia Đình Sư Phạm Sài Gòn
được 212 người , vẫn tiếp tục các hoạt động như của thày Bổng và mỗi
năm, họp mặt tại Little Sài Gòn, Nam California vào cuối Tháng 7.
*T.Bổng SN1930 tại Lạng Sơn
Mất 23/4/2014 tại Canada
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét