Lá chùm ngây tuy nhỏ, tròn nhưng có chứa giá trị dinh dưỡng rất cao (iStock/bdspn)
Thật khó để bàn về cây chùm ngây* mà không có cảm giác như đang nói khoác! Nhiều người gọi đây là ‘cây thần kỳ’, và những công dụng dưới đây sẽ giúp bạn hiểu vì sao nó có tên gọi ấy.
Với cùng một đơn vị đo, lá cây chùm ngây chứa gấp đôi lượng protein và canxi có trong sữa, ngoài ra lượng beta carotene, vitamin C, kali, chất sắt cũng như những dưỡng chất có lợi khác cũng không kém phần ấn tượng. Cây chùm ngây còn được chứng minh có triển vọng điều trị và phòng chống được hàng trăm loại bệnh.
Có một số giống chùm ngây được sử dụng làm thực phẩm lẫn dược phẩm trong ít nhất là 4000 năm qua. Loại được chú ý nhiều nhất là giống chùm ngây oleifera—có nguồn gốc từ Ấn Độ và Pakistan, có khả năng chịu được khô hạn và phát triển nhanh.
Ngày nay, giống cây này có thể mọc được ở những nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất trên thế giới, thậm chí còn nhanh lớn trong những điều kiện mà nhiều giống cây khác không thể tồn tại nổi. Người dân địa phương còn đặt cho nó những cái tên có nghĩa như “thứ duy nhất tồn tại trong mùa khô”, và “bất diệt”.
Nguồn dưỡng chất tuyệt vời
Chùm ngây có lá nhỏ, tròn, vị rau cải với hình dáng giống như rau bina (chân vịt), và có thể ăn sống như xa lát hay sấy khô, nghiền thành bột và rắc lên thức ăn kiểu như một thứ gia vị. Chùm ngây có quả dài, khi quả còn non ăn giống như đậu tây hay đậu bắp. Hạt của chúng có thể được chế biến giống như những món làm từ đậu Hà Lan hoặc được ép thành dầu bổ dưỡng. Ngay cả hoa và rễ của chúng cũng có thể ăn được.
Chỉ trong khoảng một thập kỷ trước đây thôi, cây chùm ngây gần như không được nhiều người trên thế giới biết đến. Thậm chí, nhiều người dân sống trong vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới (nơi sinh trưởng của giống cây này) lại ít chú ý đến nó. Nhưng mới đây, các nhà nghiên cứu đã tập trung nghiên cứu giống cây này và điều đó đã giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về nó. Quỹ Khoa học Quốc gia và Hội Địa lý Quốc gia đang hỗ trợ cho việc nghiên cứu cây chùm ngây, và năm 2007 loại cây này đã được Viện Sức khỏe Quốc gia công nhận là “Giống thực vật của năm”.
Trong ngôn ngữ tiếp thị của giới công nghiệp, cây chùm ngây được xem là một loại siêu thực phẩm. Các cơ quan viện trợ quốc tế đã và đang quảng bá cây chùm ngây trong chiến lược chống suy dinh dưỡng ở những nước nghèo. Nhưng tiềm năng của nó còn tuyệt vời hơn thế.
Cây chùm ngây vừa mang đến cho chúng ta nguồn dinh dưỡng có chất lượng, lại dễ trồng ở ngay tại địa phương. Nó được sử dụng rộng rãi bởi chương trình tình nguyện Peace Corps; còn những quốc gia nghèo ở Châu Á, Châu Mĩ Latinh và vùng Ca-ri-bê đã bắt đầu nắm bắt nguồn dinh dưỡng quý giá này. Ở nơi nào mà bữa ăn chính bao gồm toàn tinh bột và ngũ cốc thì chỉ cần cho thêm một muỗng canh bột chùm ngây là đã có thể tạo nên một sự khác biệt lớn về mặt dinh dưỡng.
Hàm lượng vitamin A cao có lẽ là đặc điểm đáng quý nhất của cây chùm ngây xét về mặt dinh dưỡng. Ước tính có khoảng 670.000 trẻ em bị tử vong mỗi năm do thiếu hụt vitamin A, và nhiều người tin rằng nếu cộng đồng những nước nghèo đều trồng và tiêu thụ cây chùm ngây nhiều hơn thì tỷ lệ tử vong có thể sẽ nhanh chóng được giảm thiểu.
Chùm ngây có quả dài, khi quả còn non ăn giống như đậu tây hay đậu bắp (Shutterstock)
Cây của sự sống
Các bác sĩ thời cổ đại trong hệ thống y học Ayurveda đã khen ngợi đặc tính hữu hiệu của cây chùm ngây đối với việc chữa trị hàng trăm chứng bệnh. Trong vài năm qua, nghiên cứu hiện đại đã thừa nhận giá trị của những phương thuốc dân gian trên. Cây chùm ngây đã chứng tỏ có triển vọng trong việc chữa trị bệnh đái tháo đường, cao huyết áp, chứng táo bón, ung thư, bệnh thiếu máu, viêm loét, các vấn đề về thận và viêm gan.
Thế nên thật dễ hiểu là một loại cây bổ dưỡng như thế có thể cải thiện năng lượng, tăng cường chức năng miễn dịch và kích thích tuyến sữa. Với một lượng vitamin A như thế, chùm ngây còn giúp giải quyết các bệnh về da và các vấn đề về tim mạch. Những dưỡng chất khác từ cây chùm ngây được sử dụng trong quy trình điều trị còi xương ở Senegal và Mali. Cây chùm ngây giàu chất chống oxy hóa và là nguồn thực vật dồi dào nhất về axit amin tryptofan giúp giảm lo âu và mất ngủ.
Cây chùm ngây còn có nhiều thuộc tính khác (như là khả năng điều tiết hóc môn tuyến giáp) khiến nó trở thành một loại thực phẩm tốt như thuốc vậy.
Tác dụng kháng viêm mạnh của cây chùm ngây được dân gian sử dụng trong việc điều trị bệnh viêm loét dạ dày. Dầu cây chùm ngây (còn được gọi là dầu Ben) đã được công nhận là có thể bảo vệ gan khỏi chứng viêm mãn tính.
Loại dầu này độc đáo ở chỗ, không giống như những loại dầu thực vật khác, nó có thể giữ thức ăn không bị ôi thiu. Với đặc tính này dầu chùm ngây trở thành một chất bảo quản rất tốt, giúp thực phẩm tránh bị hư hỏng nhanh. Dầu có thể được dùng cho cả chiên xào hay trộn xa lát. Không những thế, dầu này còn được sử dụng bôi tại chỗ để điều trị các vấn đề về nấm, viêm khớp, và là một chất dưỡng ẩm tuyệt vời cho da.
Chưa hết, còn có thể sử dụng hạt cây chùm ngây để làm sạch nước. Các nhà nghiên cứu vẫn đang chứng minh các phương pháp hiệu quả trong suốt 40 năm qua.
Nếu bạn không tìm được lá tươi thì cũng có thể sử dụng bột chùm ngây hoặc viên nang (Shutterstock)
Sử dụng chùm ngây như thế nào
Cây chùm ngây khá dễ tìm cho dù bạn không sống ở các nước nhiệt đới. Hầu hết nguồn cung cấp chùm ngây ở Mỹ đều đến từ Hawaii, nhưng cũng có một số được nhập khẩu từ Ấn độ.
Nếu bạn không thể mua được lá tươi, xin đừng băn khoăn: bột cũng là một lựa chọn thay thế khả dĩ. Bạn có thể cho bột vào món súp, sinh tố hoặc những thực phẩm khác với tác dụng bổ sung thêm chất dinh dưỡng. Bột chùm ngây hữu cơ thường rẻ hơn các loại bột rau củ khác trên thị trường.
Không như lá tươi, bột chùm ngây không có vị hăng giống như cải, nhưng lại khó giấu đi hương vị nồng nàn của rau củ. Bạn có thể bắt đầu từ một muỗng cà phê mỗi ngày và từ từ tăng dần lên thành một muỗng canh hoặc nhiều hơn. Bạn cũng có thể tìm mua dạng viên nang nếu vẫn không thể chịu được mùi vị hăng nồng của nó.
Dầu chùm ngây cũng khá dễ tìm, nhưng xin được khuyến cáo rằng nó có thể đắt gấp 15 lần so với dầu ô-liu cho mỗi ounce. Dầu hữu cơ được ép lạnh có thể mua qua mạng hay trong các cửa hàng thực phẩm sức khỏe. Chất lượng có thể rất khác nhau.
* Theo wikipedia, chùm ngây được phát hiện mọc hoang từ lâu đời tại nhiều địa phương như Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, vùng Bảy Núi ở An Giang, đảo Phú Quốc v.v.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét