Ù TAI
Ù tai là bất cứ âm thanh nào ở trong tai
hoặc đầu như tiếng chuông reo, tiếng xe ầm ầm chạy trong đường hầm, tiếng vo ve
như ong bay, tiếng huýt sáo…mà chỉ bệnh nhân nghe thấy.
Có nhiều hình thức ù tai:
- Những tiếng ồn như chuông điện reo trong tai,
liên tục với một âm điệu nhắc đi nhắc lại.
- Tiếng ồn ngắt quãng hoặc trùng hợp với nhịp
đập của trái tim (Pulsating tintinus)
- Ù tai với tiếng hú, tiếng huýt sáo.
- Ù tai với các tín hiệu bíp bíp như tiếng tín
“bíp bíp” trong hiệu truyền tin (morse).
- Ù tai với nhiều tiếng ồn pha trộn, hòa nhịp.
Bệnh nhân ù tai có thể có các triệu chứng như
chóng mặt, đau trong tai, nhức đầu, tai như bưng bít đầy đầy.
Trong một số trường hợp, ù tai có thể khiến cho
bệnh nhân trở nên khó ngủ, kém tập trung tư tưởng, khó khăn đọc sách báo, giao
tiếp với mọi người hoặc khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
1. Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây ra ù tai chưa được hoàn toàn
biết rõ. Sau đây là một số hoàn cảnh đưa tới chứng bệnh này:
- Sau một thời gian dài thường xuyên nghe những
tiếng ồn với tần số quá cao là nguyên nhân chính đưa tới ù tai kinh niên.
Chẳng hạn trường hợp các xạ thủ súng cối, người
đào hầm mỏ, đục phá đường xá hoặc đôi khi cũng thấy ở người nghe/chơi nhạc khí
với âm thanh cao.
Cường độ âm thanh được đo bằng decibels
(dB). Các nhà chuyên môn khuyên nên mang vật nhỏ nhét lỗ tai kho âm thanh từ 85
B trở lên. Âm thanh của xe cộ lưu thông vào khoảng 85 dB; máy sấy tóc là 95 dB,
máy cắt cỏ 105 dB; máy bay phản lực 100 feet xa là 130 dB; trẻ em la hét lá 110
dB. Còn tiếng đồng hồ tích tắc là 20 dB, máy giặt quần áo 70 dB…
- Người tuổi cao thường bị giảm thính giác kèm
theo ù tai gây ra do thoái hóa các thành phần cấu tạo tai.
- Bệnh tai trong (Menie`re disease) với chóng
mặt, điếc và ù tai và thường là ở một bên tai.
- Các xương nhỏ ở tai trong trở nên cứng.
- Viêm nhiễm tai giữa khiến cho các cục xương
nhỏ có sẹo, cọ vào màng ngăn tai giữa - tai trong và tạo ra âm thanh.
- Một vài hóa chất dược phẩm như cafeine,
nicotine, aspirin, ibuprofen, thuốc kháng sinh streptomycine, thuốc có chất
quinine, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần. Trong trường hợp này, ù tai hết
khi ngưng dùng thuốc.
- Nhiều người cho biết khi uống rượu vang đỏ, ăn
chocolate cũng gây chứng ù tai ngắn hạn.
- Các bệnh như cao huyết áp, xơ cứng động mạch,
u bướu tai và xương đầu, bệnh tiểu đường, thiếu hồng huyết cầu, suy tuyến giáp
đều gây ra ù tai trầm trọng và ta cần khám bác sĩ chuyên khoa ngay.
- Hẹp động mạch cổ làm cản trở máu lưu thông
cũng gây ra tiếng ồn trong tai.
- Ù tai cũng xẩy ra khi ống tai ngoài bị ráy tai
bít kín, âm thanh từ ngoài không vào được tai và tiếng ồn trong tai lại mạnh
hơn.
- U nhọt, nhiễm vi trùng tai ngoài.
- Viêm nhiễm xoang mặt hoặc mũi thường gây ra ù
tai. Khi hết bệnh thì ù tai cũng hết.
- Dị ứng với phấn hoa, hóa chất.
- Nhiều người có xương hàm không ăn khớp, ngay
thẳng cũng hay bị ù tai.
2. Chẩn đoán bệnh
Trong đa số các trường hợp, nguyên nhân gây ra ù
tai không biết, vì thế để chẩn đoán, nên tới bác sĩ chuyên môn tai-mũi-họng để
được khám xét, thử nghiệm.
Bác sĩ sẽ khám tổng quát, hỏi lịch sử bệnh, hoàn
cảnh nào ù tai xuất hiện cũng như xem xét lại các thuốc đang dùng coi có thứ
nào gây ra ù tai.
Sau đó bác sĩ sẽ làm mấy thử nghiệm như:
- Chụp x-quang đầu để coi xem các thành phần của
tai có bị tổn thương hoặc có bất thường ở xương sọ. Đôi khi cũng cần làm thêm
các thử nghiệm cao cấp hơn như MRI, CT scan.
- Thực hiện thính lực đồ (audiogram) để đo khả
năng nghe và phân biệt các âm thanh, tiếng nói.
Ngoài ra, còn các phương thức để đo lường mức độ
hoặc che đậy tiếng ù ù trong tai.
3. Điều trị
Điều hơi không vui cho bệnh nhân là chứng ù tai
không chữa dứt được. Tuy nhiên một số phương thức có thể giúp bệnh nhân bớt khó
chịu vì tiếng vo ve trong đầu.
- Xin bác sĩ khám xem có thay đổi bất thường các
cấu trúc trong ống tai cũng như lấy hết ráy tai vì nhiều ráy cũng có thể gây ra
tiếng ù tai.
- Hỏi bác sĩ coi lại thuốc mình đang uống có
thuốc nào gây ra tác dụng ù tai thì thay thế hoặc ngưng ngay thuốc đó.
- Bớt dùng muối vì muối tăng huyết áp và làm tai
ù nhiều hơn.
- Nhiều người cảm thấy giảm ù tai khi nghe âm
nhạc nhẹ hoặc tiếng nước chẩy để che lấp tiếng ồn trong tai.
- Nhiều người điếc cũng hay bị ù tai. Mang trợ
thính cụ để nghe rõ thì ù tai cũng hết.
- Masker là những dụng cụ điện tử nhỏ phát ra
tiếng ồn để lấn át ù tai.
Nguyên tắc của dụng cụ này là tạo ra âm thanh
cùng tần số với tiếng ù trong tai bệnh nhân, nhờ đó bệnh nhân sẽ nghe âm thanh
này thay vì tiếng rầm rì thác đổ, tiếng phi cơ phản lực bay.
Theo các nhà chuyên môn, 60% bệnh nhân thỏa mãn
với các masker này. Cũng có masker đặt trên gối giúp bệnh nhân không bị ù tai
và ngủ ngon.
- Hoặc áp dụng mẹo sau đây:
- Che tai với hai bàn tay úp , ngón tay hướng về
phía sau.
- Các ngón tay chạm nhau - Đầu ngón tay trỏ đè
lên đầu ngón tay giữa đối diện.
- Dùng đầu ngón tay trỏ bật lên bật xuống đầu
ngón tay giữa bàn tay kia để tạo ra âm thanh giống như tiếng trống kêu. Lập đi
lập lại bốn năm chục lần, hy vọng âm thanh này làm át tiếng ù trong tai.
Nhiều người cảm thấy bớt ù tai khi dùng nước
chiết cây Ginkgo để tăng máu lưu thông tới não trong vài tháng và thấy bớt ù
tai. Có bệnh thì vái tứ phương mà!!!
Khi biết rõ nguyên nhân gây ra ù tai, điều trị
các nguyên nhân cũng giảm được ù tai.
Mới đây, vài dược phẩm chữa bệnh nhức nửa đầu
migraine như gabapentin (Neurontin) và acamprosate (Campral), thuốc an thần
alprazolam (Xanax) được mang ra thử nghiệm và có kết quả tốt đối với một số
bệnh nhân.
Hiện nay, các nhà y khoa học đang tìm hiểu hơn
về chứng ù tai cũng như thử các phương thức chữa trị mới. Người ta đã nói tới
đưa các luồng điện cường độ yếu vào tai trong để “trấn áp” ù tai hoặc áp dụng
các phẫu thuật để chữa dứt chứng ồn ào trong đầu, trong tai.
4. Sống với Ù tai
Ở đời, có những hoàn cảnh ngang trái, những bệnh
tật vô phương cứu chữa thì bệnh nhân cần “sống chung hòa bình” với khó khăn đó.
Ù tai là một trong những khó khăn đó.
- Nên thư giãn tinh thần tránh các cơn lo âu sầu
muộn hoặc bực tức căng thẳng để giảm thiểu ù tai.
- Tránh dùng các chất kích thích có thể gây ra ù
tai như cà phê, rượu, thuốc lá.
- Ngủ nghỉ đầy đủ và tránh để cơ thể khỏi bị mệt
mỏi
- Ngủ với gối đầu hơi cao hơn thường lệ có thể
làm giảm nghẹt mũi nhờ đó ù tai sẽ giảm theo.
- Thường thường ù tai xuất hiện buổi tối khi đi
ngủ, trong phòng yên tịnh. Nên lợi dụng tiếng động tích tắc của đồng hồ, tiếng
nhạc nhè nhẹ để che lấp tiếng ồn trong tai.
- Tránh tiếp xúc với tiếng động quá cao để tai
khỏi bị tổn thương thêm. Mang dụng cụ bảo vệ tai khi thấy cần.
- Học cách đối phó với tiếng ồn trong tai. Bệnh
nhân sẽ học cách nhận ra rủi ro đưa tới ù tai rồi tìm cách loại trừ hoặc “tảng
lờ” tiếng ồn đó.
Và đừng lo lắng nhiều về tiếng ù trong tai vì nó không quá nguy
hiểm như nhiều người nghĩ.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Tác giả: Câu Chuyện Thầy Lang, Bác sĩ Nguyễn Ý Đức
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét